Η επικαιρότητα μέσα απο το πρίσμα του «Κράτος και επανάσταση»(μέρος πρώτο)

Βρούτση ερχόμαστε και μπορούμε να σε μετατρέψουμε σε Μάρθα Βούρτση!

Η μέρα που πέρασε ήταν μια μέρα γεμάτη αγωνιστική ένταση που αν μη τη άλλο έδειξε ξεκάθαρα ένα πράγμα για τις μέρες που έρχονται. Έδειξε ότι υπάρχουν στη σύγχρονη  κοινωνία δύο συγκρουόμενα στρατόπεδα, το ένα είναι εκείνο της εργατιάς, και το άλλο είναι το αστικό κράτος, οι κατασταλτικοί του μηχανισμοί και όσοι κρύβονται από πίσω του. Πολλοί Θα διαβάσατε φαντάζομαι τις δηλώσεις του κυρίου Βρούτση(υπουργού εργασίας), ο οποίος, απευθυνόμενος στους αγωνιστές εργάτες, τους λέει ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι τα κεκτημένα τους δικαιώματα προήλθαν μέσα από «πελατειακού» τύπου σχέσεις που πρέπει να καταλυθούν. Ξεχνά φαίνεται ότι αυτού του είδους τις σχέσεις συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό και το κόμμα του στην οικοδόμηση τους.

Αυτό που μας λέει ο κύριος Βρούτσης είναι ότι επειδή το κράτος είναι διεφθαρμένο εμείς αλλάζουμε τα φώτα στον λαό. Δηλαδή, ξηλώνουμε το δικαίωμα στην εργασία, το δικαίωμα στην σύνταξη, το δικαίωμα στην υγεία, την παιδεία κλπ κλπ κλπ, όχι για να προστατεύσουμε τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας(προς θεού), αλλά για να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα. Και επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, εκεί που τελειώνει η λογική αρχίζει ο στρατός, ή καλλίτερα τα ΜΑΤ. Γιατί αυτή είναι η δουλειά του αστικού κράτους, να μπει ανάμεσα στο οικονομικά εξαθλιωμένο λαό και την πλουτοκρατία, και να εγγυηθεί στην πλουτοκρατία ότι τα συμφέροντα της όχι απλά δεν θα θιχτούν, αλλά και θα ενισχυθούν/θωρακιστούν. Το αστικό κράτος δεν έχει έλεος, δεν νοιάζεται για τα φτωχά λαϊκά στρώματα, η δουλειά του είναι να προφυλάσσει τον μηχανισμό εκείνο που εξασφαλίζει την «αναδιανομή» του πλούτου από κάτω προς τα πάνω, του μηχανισμού που μετατρέπει τον ιδρώτα του λαού σε κέρδη για την πλουτοκρατία, δηλαδή την καπιταλιστικού τύπου παραγωγή.

Εγώ έτυχε αυτές τις μέρες να διαβάζω το «Κράτος και επανάσταση» του Λένιν, θεωρώ ότι δεν θα υπήρχε καλλίτερη περίοδος για να διαβάσω το συγκεκριμένο βιβλίο, αν και εδώ που τα λέμε δεν μπορώ να φανταστώ κάποια στιγμή που δεν θα ήταν επίκαιρο, όμως αυτήν την περίοδο, τα όσα αναφέρονται στις σελίδες του, τα βλέπεις να έχουν πάρει σάρκα και οστά, τα νιώθεις στο πετσί σου. Θεώρησα λοιπόν καλό να αναφερθώ σε μερικά κομμάτια του βιβλίου που σίγουρα εμένα μου φάνηκαν χρήσιμα για να εκτιμήσω τις εξελίξεις των τελευταίων ετών.

Παραθέτοντας ένα απόσπασμα από «Την καταγωγή της οικογένειας της ατομικής ιδιοκτησίας και του κράτους» του Φρ. Ένγκελς, ο Λένιν μας δείχνει ότι η ύπαρξη του κράτους οφείλεται ακριβώς στην ύπαρξη ταξικών αντιθέσεων μέσα στην εκάστοτε κοινωνία. Παραθέτω:

«[…]Το κράτος είναι προϊόν της κοινωνίας σε μια ορισμένη βαθμίδα εξέλιξης, το κράτος είναι η ομολογία ότι η κοινωνία αυτή μπερδεύτηκε σε μια αξεδιάλυτη αντίφαση με τον ίδιο τον εαυτό της, ότι διασπάστηκε σε ασυμφιλίωτες αντιθέσεις, από τις οποίες δεν είχε τη δύναμη να απαλλαγεί. Και για να μη φθείρουν αυτές οι αντιθέσεις, οι τάξεις με τα αντιμαχόμενα οικονομικά συμφέροντα, τον εαυτό τους και την κοινωνία σ’ ένα άκαρπο αγώνα, έγινε αναγκαία μια δύναμη που φαινομενικά στέκει πάνω από την κοινωνία, για να αμβλύνει τη σύγκρουση, για να την κρατά μέσα στα όρια της «τάξεως». Και η δύναμη αυτή, που προήλθε από την κοινωνία, αλλά τοποθετήθηκε πάνω σε αυτήν, που όλο και αποξενώνεται απ’ αυτήν, είναι το κράτος»[1]

Όμως το κράτος δεν είναι ένας ουδέτερος δίκαιος κριτής, δεν μεταχειρίζεται τις εκάστοτε αντιμαχόμενες πλευρές/τάξεις, με όρους απόλυτης ισότητας, κάνει ακριβώς το αντίθετο, μεροληπτεί δηλαδή υπέρ της ισχυρότερης τάξης. Για να το πούμε πιο σωστά, η άρχουσα τάξη το χρησιμοποιεί σαν εργαλείο για να επιβάλει την βούληση της στις κατώτερες. Για να επιβληθεί όμως στις πιο αδύναμες τάξεις, πρέπει με κάποιο τρόπο να μεταχειριστεί την βία, διαφορετικά δεν θα μπορέσει να επιτύχει το επίπεδο εκείνο της «κοινωνικής ειρήνης» που θα επιτρέψει στην άρχουσα τάξη να μπορεί να εισπράττει ωφέλεια από την, στην περίπτωση του καπιταλιστικού συστήματος, μισθωτή σκλαβιά. Τον ρόλο αυτόν τον αναλαμβάνει ο κατασταλτικός μηχανισμός του κράτους. Αναφορικά με αυτό ο Λένιν φέρνει ένα ακόμη εύστοχο παράδειγμα δανεισμένο από το έργο του Ένγκελς.

«…το δεύτερο διακριτικό γνώρισμα(του κράτους θέλει να πει) είναι η ίδρυση δημόσιας εξουσίας, που δεν συμπίπτει πλέον άμεσα με τον αυτό – οργανωμένο σε ένοπλη δύναμη πληθυσμό. Αυτή η ειδική δημόσια εξουσία χρειάζεται, γιατί από τότε που η κοινωνία διασπάστηκε σε τάξεις έγινε αδύνατη η αυτενεργός ένοπλη δύναμη του πληθυσμού…Αυτή η δημόσια εξουσία υπάρχει σε κάθε κράτος. Δεν αποτελείται μόνο από οπλισμένα άτομα, αλλά και από εμπράγματα εξαρτήματα, από φυλακές και κάθε μορφής ιδρύματα καταναγκασμού[…].»[2]

Μπορεί εύκολα να καταλάβει κανείς τον λόγο που σε μια κοινωνία η οποία είναι χωρισμένη σε τάξεις δεν μπορεί να υπάρχει οπλισμένος πληθυσμός. Σκεφτείτε πόσο δυσκολότερο θα ήταν για το αστικό κράτος να επιβληθεί σε οπλισμένους εργάτες. Αυτός είναι και ο λόγος που το κράτος διεκδικεί για τον εαυτό του το μονοπώλιο της βίας, και εφόσον το κράτος υπηρετεί την άρχουσα τάξη, στην ουσία αποτελεί το οπλισμένο χέρι της τάξης αυτής ενάντια στους αφοπλισμένους αντιπάλους της.

Βέβαια όπως είναι λογικό, το κράτος(και στην περίπτωση μας το αστικό) δεν πλασάρεται στις μάζες ως όργανο της άρχουσας τάξης, αντίθετα η αστική προπαγάνδα προσπαθεί να πείσει ότι η αποστολή του κράτους είναι η διαφύλαξη της ειρήνης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας, της ευνομίας. Κάθε φορά όμως που η αστική τάξη βρίσκεται σε δύσκολη θέση, ή κάθε φορά που θέλει να πιέσει εντονότερα τις λαϊκές μάζες, όπως για παράδειγμα σε περιόδους καπιταλιστικής κρίσης, το κράτος δείχνει τον βίαιο του εαυτό, κάτι που έχουμε δει να συμβαίνει πολλές φορές τελευταία.

Και πάλι μέσω του Λένιν ο Ένγκελς μας λέει:

«[…]Η δημόσια εξουσία ενισχύεται στο βαθμό που οξύνονται οι ταξικές αντιθέσεις[…].

Και είναι φυσικό, γιατί όσο δεν υπάρχουν έντονες αντιδράσεις μέσα στην κοινωνία, το κράτος δεν έχει την ανάγκη να χρησιμοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τον κατασταλτικό του μηχανισμό, επειδή όταν το κάνει αυτό αποκαλύπτεται ο πραγματικός του ρόλος. Σε περιόδους «κοινωνικής ειρήνης» το κράτος προτιμά να χρησιμοποιεί πιο ήπιους μηχανισμούς(προπαγάνδα, εξαγορά συνειδήσεων κ.α). Στην αντίθετη περίπτωση, όσο η ταξική πάλη ανδρώνεται, το αστικό κράτος μπορεί, όπως περίτρανα αποδείχθηκε, να φτάσει μέχρι και το σημείο να «καταργήσει τον εαυτό του», ή πιο σωστά, να αναστείλει εκείνες τις επιτρεπτές δημοκρατικές διαδικασίες(πχ εκλογές) και να τις αντικαταστήσει με δικτατορικά καθεστώτα(Χούντες, Ναζισμός, Φασισμός) για να είναι πιο εύκολη η καταστολή. Ύστερα, όταν ο μηχανισμός θα έχει κάνει το έργο του, δηλαδή να καταστείλει τις όποιες αντιδράσεις των αντίπαλων τάξεων(εν προκειμένω της εργατικής), επανέρχεται πανηγυρικά η αστική δημοκρατία και τα όποια δοσμένα δημοκρατικά δικαιώματα. Με αυτόν τον τρόπο, το φταίξιμο ρίχνεται στον εκάστοτε δικτάτορα, και η αστική τάξη, χωρίς την στήριξη της οποίας ο δικτάτορας θα ήταν ένα τίποτα, συνεχίζει ανενόχλητη το έργο της έχοντας καταφέρει να διατηρήσει τα κεκτημένα/κλεμμένα της. Το κράτος λοιπόν και ο κατασταλτικός του μηχανισμός, μπορούμε να πούμε ότι κατά κάποιο τρόπο, αποτελούν μεταξύ άλλων τον πολιορκητικό κριό και ταυτόχρονα την κολυμβήθρα του Σιλωάμ για την αστική τάξη.

Όμως το κράτος έχει και έναν άλλο ρόλο. Είδαμε παραπάνω ότι παρουσιάζει τον εαυτό του σαν τον φορέα της κοινωνικής δικαιοσύνης, σαν τον εγγυητή της κοινωνικής ειρήνης, της ευταξίας, της ασφάλειας. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να πείσει τους πάντες ότι υπάρχει για να εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον, όμως αυτό δείξαμε ότι δεν ισχύει. Παρόλα αυτά, μεταχειριζόμενο και συναισθηματικά φορτισμένους όρους όπως πατρίδα, πατριωτικό συμφέρον, έθνος, εθνικό συμφέρον κλπ, καταφέρνει να πείσει τους λαούς να πάρουν μέρος στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και ανταγωνισμούς ω σαν να είναι δικές τους υποθέσεις. Δείτε για παράδειγμα την περίπτωση του Α Παγκοσμίου Πολέμου, ή την περίπτωση της ναζιστικής Γερμανίας. Έτσι οι λαοί, νομίζοντας σε μικρότερο η μεγαλύτερο βαθμό ότι πολεμούσαν για τα συμφέροντα του έθνους κράτους τους και κατ επέκταση τα δικά τους συμφέροντα, στην πραγματικότητα δεν ήταν τίποτα παραπάνω από πιόνια στους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς των εθνικών τους αστικών τάξεων που εξαρχής δημιούργησαν τους συγκεκριμένους πολέμους. Το ζήτημα αυτό γενικά είναι ευαίσθητο και δεν θέλω να επεκταθώ διότι θα έπρεπε να μιλήσω και για τον σοσιαλσοβινισμό, να αναλύσω επίσης τι είναι ιμπεριαλισμός, να φέρω το πράγμα στο σήμερα, κάτι που θα μας βγάλει ελαφρώς εκτός θέματος.

Μέχρι εδώ εξετάσαμε, έστω και συνοπτικά, τον ρόλο κράτους εστιάζοντας στο αστικό κράτος. Κρίνω σκόπιμο να αναφερθούμε παρακάτω και στην, στα πλαίσια του μαρξισμού λενινισμού, υπέρβαση του αστικού κράτους. Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι ο Μαρξ έχει πει πως η αστική τάξη και ο καπιταλισμός είναι «ιστορικά αναγκαίο» να ξεπεραστούν. Αυτό δεν θα γίνει ως δια μαγείας αλλά θα έρθει με την επαναστατική ανατροπή της αστικής τάξης από την εργατική τάξη, και πιο συγκεκριμένα από την πρωτοπορία της, το προλεταριάτο. Για τους ορθόδοξους μαρξιστές το ζήτημα της λαϊκής εξουσίας δεν τελειώνει τη στιγμή που η επανάσταση ξεσπά και που η κυρίαρχη τάξη χάνει την πρωτοκαθεδρία της, το κάθε άλλο. Είχαμε άλλωστε σχετικά πρόσφατα το παράδειγμα της διάλυσης της ΕΣΣΔ που απέδειξε ότι η σοσιαλιστική οικοδόμηση και το πέρασμα στην κομμουνιστική κοινωνία δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Μαρξ υποστηρίζει πως αμέσως μετά από μια επιτυχημένη ένοπλη επανάσταση, το πρώτο μέλημα της εργατικής τάξης θα πρέπει να είναι η αποφυγή της αντεπανάστασης. Για να μπορέσει να το πετύχει αυτό είναι υποχρεωμένη να αντικαταστήσει τον παλιό κρατικό μηχανισμό από τον δικό της κρατικό μηχανισμό, την «δικτατορία του προλεταριάτου».

Τι είναι όμως η δικτατορία του προλεταριάτου;

Τέλος πρώτου μέρους

 

[1] Β. Ι Λένιν, Κράτος και επανάσταση, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, σελ. 12-13.

[2] Στο ίδιο, σελ. 15.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Read Full Post »

Ψόφησε ο Νικόλαος Ντερτιλής, ας είναι βαρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει

Από το Site της Χρυσής Αυγής:

—————————

» Έφυγε από την ζωή απροσκύνητος ο Στρατηγός Νικόλαος Ντερτιλής»

Πριν από δύο ώρες πέθανε ο στρατηγός Νικόλαος Ντερτιλής, φυλακισμένος επί 38 έτη από το καθεστώς της μικρόψυχης και άσπλαχνης Μεταπολίτευσης. Έφυγε απροσκύνητος, με ψηλά το κεφάλι. Άφησε την τελευταία του πνοή, πιστός στο λόγο της στρατιωτικής του Τιμής, ένας ξεχωριστός Έλληνας, ένας Στρατιώτης, που είχε χύσει το αίμα του για την Πατρίδα, στο πεδίο της μάχης και που τα στήθη του κοσμούσαν παράσημα ανδρείας! Ο Στρατηγός Ντερτιλής είναι νεκρός. Έφυγε από τον κόσμο αυτό χωρίς να υπογράψει δήλωση μετανοίας στους δεσμώτες του και τηρώντας στο ακέραιο τον λόγο του, ότι το αποφυλακιστήριό του μπορούν να το καρφώσουν στο φέρετρό του! »

—————————

Αυτός είναι ο Ντερτιλής για εκείνους, ήρωας, απροσκύνητος, πατριώτης.

Αυτός είναι ο πραγματικός Ντερτιλής , δολοφόνος, αμετανόητος, υπηρέτης της Αμερικανόθρευτης Χούντας.

Ακολουθεί άρθρο του Ν. Μπογίοπουλου στο Ρ.

—————————————

«Ηρωας» ο δολοφόνος του Πολυτεχνείου!

To μεσημέρι της 18 Νοέμβρη 1973, ο ταγματάρχης Ντερτιλής (ο εικονιζόμενος με το περίστροφο στο χέρι) βρίσκεται με το υπηρεσιακό τζιπ έξω από την κατεστραμμένη πύλη του Πολυτεχνείου. Απέναντι, Πατησίων και Στουρνάρα, οι αστυφύλακες χτυπούν ένα νεαρό, που προς στιγμήν τους ξεφεύγει. Ο Ντερτιλής βγάζει από το μπουφάν το περίστροφο και πυροβολεί.

*

«Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ένα χρόνο αργότερα ο οδηγός του Ντερτιλή – ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης – και συνεχίζει: «Μετά το φόνο ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη μου είπε: «Με παραδέχεσαι ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!»»…

***

Αυτός είναι ο Ντερτιλής. Γι’ αυτόν τον «ήρωα» το Γενικό Επιτελείο Στρατού και το υπουργείο του Γιάννου Παπαντωνίου ετοίμαζαν το 2002 παράσημο! Αλλά, όπως ανακοίνωσε τότε ο κ. Γιάννος, δεν έγινε και τίποτα, ένα «λάθος» είχε γίνει (ένα παραπλήσιο «λάθος» είχε γίνει, όμως, και λίγους μήνες νωρίτερα, όταν λίγο πριν τις δημοτικές εκλογές του 2002 η τότε κυβέρνηση επιχείρησε με τροπολογία να συνταξιοδοτήσει τους διορισμένους από τη χούντα «δημάρχους» και «νομάρχες» της επταετίας)…

Αυτά τότε, επί ΠΑΣΟΚ.

*

Ας έρθουμε στο σήμερα. Σήμερα, λοιπόν, κάποιοι ξαναφέρνουν το «βρικόλακα» στο προσκήνιο. Κάποια ανιστόρητα θρασίμια παρέχουν την ευκαιρία στον δολοφόνο Ντερτιλή να το παίζει και «ήρωας»! Μέρες Πολυτεχνείου!

*

Ιδού τι συνέβη: Δυο δικηγόροι (ένας εξ αυτών είναι ο Ζουρνατζής, ο «υφυπουργός Τύπου» επί Μαρκεζίνη) κατέθεσαν από το Σεπτέμβρη στο υπουργείο Δικαιοσύνης αίτημα αποφυλάκισης του Ντερτιλή. Ακολούθως το αίτημα με ενέργειες – προσέξτε – της διεύθυνσης των φυλακών Κορυδαλλού (ποιος εξουσιοδότησε τη διεύθυνση κύριε Παπαληγούρα, μόνη της ενήργησε, θα το ερευνήσετε; με την ησυχία σας…) κατατέθηκε στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών. Εκεί δόθηκε χτες η ευκαιρία στον αμετανόητο χουντικό να απευθυνθεί με επιστολή όπου και ισχυρίζεται άγνοια (;) για την πρωτοβουλία των δικηγόρων και επιπλέον δηλώνει ότι αρνείται την αποφυλάκισή του, αν πρώτα δε δικαιωθεί (!!!) από την Πολιτεία!

*

Δεν ξέρουμε μέχρι πού θα το φτάσει η Πολιτεία, στην οποία αναφέρεται ο Ντερτιλής. Αλλά και μέχρι εδώ δεν τα πήγε «άσχημα». Δεν είναι και λίγο πράγμα αυτή η «δημοκρατική» μας Πολιτεία να δίνει τη δυνατότητα σε ένα κάθαρμα να εμφανίζεται σαν «αγωνιστής πιστός στις αρχές του» (τις φασιστικές, εννοείται) παραμονές της επετείου της εγκληματικής δράσης του, όπως αυτή αποτυπώνεται στη φωτογραφία.

***

Αυτά επί ΝΔ. Αλλά, όπως και επί ΠΑΣΟΚ, μάλλον κάποιο «λάθος» θα έγινε πάλι.

Το ένα «λάθος» πάνω στο άλλο, δηλαδή… Οσο για το ερώτημα πότε θα αντιληφθεί ο λαός το δικό του μεταπολιτευτικό λάθος, παραμένει αναπάντητο 32 χρόνια από το Πολυτεχνείο.

———————————-

Read Full Post »

Σίγκμουντ Φρούντ, άνθρωπος και πολιτισμός

Το παρακάτω άρθρο είναι μια εργασία μου με θέμα

«Πώς αντιλαμβάνεται ο Sigmund Freud τη σχέση του ατόμου με τον πολιτισμό;».

Εισαγωγή

Δικαίως ο Φρόυντ θεωρείται ένας από τους μεγάλους διανοητές του 20ου αιώνα. Είναι θεμελιωτής της σχολής της ψυχανάλυσης και σίγουρα το έργο του, παρότι έχει αρκετές αδυναμίες και έχει δεχθεί έντονη κριτική, έριξε φως σε κάποια ζητήματα για τον άνθρωπο και την κοινωνία που η επιστήμη μέχρι τότε είτε δεν μπορούσε, είτε απέφευγε να θίξει. Ο Φρόυντ αναλύει με ριζοσπαστικό τρόπο και αναφέρεται σε θέματα ταμπού που σοκάρουν, δεν φοβάται να συγκρουστεί με πεπαλαιωμένες αντιλήψεις, ανόητες συμβάσεις και ρομαντικά ιδεώδη γύρω από την ανθρώπινη φύση και την φύση της ίδιας της κοινωνίας.

Στην συγκεκριμένη εργασία θα μας απασχολήσουν κυρίως οι απόψεις του Φρόυντ όσον αφορά τη σχέση του ανθρώπου με τον πολιτισμό. Προκειμένου να αναπτύξω επαρκώς το θέμα χώρισα την εργασία σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος θα μας αναφερθούμε σε μια κεντρική έννοια του έργου του Φρόυντ, την έννοια του Υπερεγώ, χωρίς την κατανόηση της οποίας δεν μπορούμε να μιλήσουμε για την σχέση ανθρώπου-πολιτισμού. Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με αυτή καθ αυτή τη σχέση, χρησιμοποιώντας όσο γίνεται περισσότερα παραδείγματα και λιγότερους τεχνικούς ή ψυχαναλυτικούς όρους, έτσι ώστε να διευκολυνθεί από τη μια ο αναγνώστης και να μην γίνει η εργασία υπερμεγέθης στην προσπάθεια επεξήγησης των όρων αυτών.

Μέρος Πρώτο: Ο σχηματισμός του Υπερεγώ

Ο Φρόυντ δεν αποδέχεται την άποψη που θέλει τον άνθρωπο να έχει ως σκοπό της ζωής του την κυριαρχία πάνω στη φύση, δεν αρκεί αυτό για να αισθάνεται ο άνθρωπος ικανοποιημένος. Ακόμα και η σύγχρονη εξελιγμένη τεχνολογικά κοινωνία δεν είναι ικανή από μόνη της να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους, κάτι που το μαρτυρά άλλωστε μια γρήγορη αξιολόγηση της πραγματικότητας. Αντίθετα, για τον Φρόυντ, η ίδια η κοινωνική/πολιτισμική εξέλιξη φέρνει δυστυχία στον άνθρωπο, την αιτιολόγηση αυτού του ισχυρισμού θα τη δούμε παρακάτω.[1]

Την ευτυχία και τη δυστυχία ο Φρόυντ την εντοπίζει στα πιο στοιχειώδη πράγματα, χοντρικά ο άνθρωπος δυστυχεί όταν πονά(με την ευρύτερη έννοια του πόνου), και ευτυχεί όταν αποφεύγει  τον πόνο και στη θέση του πόνου αισθάνεται ηδονή.[2] Διακρίνει δε τρείς πηγές από τις οποίες μπορεί να προέρχεται ο πόνος:

– Η Η υπεροχή της φύσης

– Η αδυναμία του σώματος

– Η ατέλεια των μέτρων που ρυθμίζουν τις σχέσεις των ανθρώπων στην οικογένεια αλλά και στην κοινωνία.[3]

Από αυτές τις 3 πηγές που προκαλούν πόνο, ο Φρόυντ καταπιάνεται κυρίως με την τρίτη, ίσως επειδή αυτή είναι η πιο περίπλοκη. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ο Φρόυντ ξεκινά από την οικογένεια, ως την πιο στοιχειώδη κοινωνική ομάδα, και περιγράφει πως το παιδί βιώνει την ζωή και διαμορφώνει το χαρακτήρα του μέσα από αυτή. Το βρέφος όταν ξεκινά τη ζωή του δεν έχει καταγεγραμμένο κάποιο σύστημα κανόνων, η διαφορετικά, κάποιο σύστημα ηθικής. Το μόνο που μπορεί να καταλάβει είναι την πείνα, το κρύο, τη δίψα κ.ά, η ικανοποίηση αυτών των αναγκών, που του προσφέρει ηδονή, είναι το μόνο <<αξιακό σύστημα>> με το οποίο ξεκινά ο άνθρωπος. Οι πρωτόγονες αυτές ορμές ενός νεογέννητου τιθασεύονται από την διαπαιδαγώγηση που δέχεται από τους γονείς, δηλαδή από την μη ικανοποίηση κάποιων εκ των επιθυμιών του, από τις απαγορεύσεις, από την απαίτηση αντιτίμου. Οι γονείς αναγκάζουν το παιδί να αποκτήσει ένα μέτρο στις επιθυμίες του, του δίνουν να καταλάβει δηλαδή ότι η αγάπη τους έχει από την πλευρά του κάποιο κόστος.[4]

Όσο το άτομο μεγαλώνει και εκτίθεται περισσότερο στον ευρύτερο κοινωνικό ιστό, αναγκάζεται προκειμένου να μην κηρυχθεί έκπτωτος από την κοινωνία, να αποδεχθεί μια σειρά από κανόνες και περιορισμούς, οι οποίοι περιορισμοί καταπιέζουν τις πηγαίες, για τον Φρόυντ, ορμές του.  Η <<μάχη>> αυτή της κοινωνικοποίησης δεν δίδεται χωρίς πόνο, σκεφτείτε για παράδειγμα την αγωνία ενός παιδιού την πρώτη μέρα που πρέπει να μείνει χωρίς τους γονείς του στο σχολείο. Η αναγκαστική προσαρμογή που πρέπει να υποστεί το άτομο, εσωτερικεύει μέσα του έναν αστυνόμο και δικαστή, ο οποίος ασκεί αυστηρή κριτική στις ορμές του εκείνες που αντιτίθενται στους ηθικούς κανόνες της κοινωνίας, αυτόν τον αστυνόμο/δικαστή ο Φρόυντ τον ονομάζει Υπερεγώ. Το Υπερεγώ μπορεί μεν να καταπιέζει το άτομο, χωρίς την ύπαρξη του όμως θα ήταν αδύνατη η προσαρμογή κάποιου ανθρώπου σε μια κοινωνία ή μια ομάδα, κάτι που θα του δημιουργούσε ακόμη περισσότερα προβλήματα και το υποκείμενο θα κατέληγε πάλι να μην μπορεί να ικανοποιήσει της ορμές του εφόσον αργά η γρήγορα θα απομονωνόταν.

Η ορμική παραίτηση στην οποία υποβάλει τα άτομα το Υπερεγώ, είναι ικανή να προκαλέσει νευρώσεις, ο ρόλος της ψυχανάλυσης κατά τον Φρόυντ, είναι να δώσει στο άτομο να καταλάβει κάποια πράγματα, που όταν του γίνουν συνείδηση, τότε το Υπερεγώ δεν θα έχει τόση επιρροή πάνω του και το άτομο θα μπορεί να προσαρμοστεί χωρίς να αισθάνεται τόσο πόνο.[5] Ο Φρόυντ παρατηρεί δύο <<παράδοξα>> σχετικά με το Υπερεγώ, ότι όσο περισσότερο υποτάσσεται κανείς σε αυτό, τόσο περισσότερο βασανίζεται από τύψεις, δηλαδή το Υπερεγώ είναι επιθετικό και ανικανοποίητο. Επίσης στην κακοτυχία ο άνθρωπος επηρεάζεται περισσότερο από το Υπερεγώ, γιατί θεωρεί ότι η αυτή έρχεται ως τιμωρία για κάτι που έκανε.[6]

Για τον ίδιο το Φρόυντ,  η ένοχη συνείδηση, η οποία προηγείται της δημιουργίας του Υπερεγώ, δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από την έκφραση του άγχους απέναντι στην εξωτερική εξουσία, ανάμεσα στην ανάγκη για αποδοχή/αγάπη και στην τάση για ικανοποίηση των ορμών.[7] Με λίγα λόγια, τόσο το Υπερεγώ όσο και η ένοχη συνείδηση, είναι προϊόντα της  επαφής(και της εξάρτησης από…) του ατόμου με την κοινωνία και υπάρχουν έτσι ώστε το άτομο να μπορέσει μέσα σε ένα κόσμο που δεν ζει μόνο του, να βρει ενδεχομένως το δρόμο για την ικανοποίηση των αναγκών του, που σχετίζεται υποχρεωτικά με την ικανοποίηση των αναγκών των υπολοίπων, μέσα από ένα κοινό σύστημα κανόνων και αξιών. Τώρα το ποιοί κανόνες είναι αυτοί, το ποιούς εξυπηρετούν λιγότερο και ποιούς περισσότερο, το ποιοί μπορούν να τους υπερβαίνουν χωρίς κόστος, το πως δημιουργήθηκαν, το κατά πόσο επιδέχονται βελτίωσης κ.ά, είναι ζητήματα για τα οποία έχουν χυθεί τόνοι μελάνι. Ας δούμε τι έχει να μας πει ο Φρόυντ για όλα αυτά.

Μέρος Δεύτερο: Άνθρωπος, πολιτισμός, κοινωνία και ομάδα.

Για τον Φρόυντ ο άνθρωπος δεν συνιστά ένα αγαθό πλάσμα το οποίο είναι, έτσι απλά, ικανό να συμβιώνει αποτελεσματικά με άλλους ανθρώπους, να σχηματίζει κοινωνίες, να συνεργάζεται, και να χαρίζει τη δημιουργικότητα του για το καλό των πολλών. Για τον Φρόυντ ο άνθρωπος ενσωματώνει τόσο το καλό όσο και το κακό, την τάση για δημιουργία και την τάση για καταστροφή, την ικανότητα να αγαπά και την ικανότητα να μισεί.[8] Αν υπάρχει κάτι που απομακρύνει τον άνθρωπο από τις αρνητικές πλευρές του εαυτού του και τον αναγκάζει να επιλέξει την ανάγκη να δημιουργεί και όχι την ανάγκη να καταστρέφει, την ανάγκη να αγαπά και όχι την ανάγκη να μισεί, αυτό κατά τον Φρόυντ είναι ο πολιτισμός.[9] Πολιτισμός για τον Φρόυντ είναι τόσο η παραγωγή ωφέλιμων έργων και θεσμών, όσο και δραστηριοτήτων που δεν παρέχουν άμεση, υλική χρησιμότητα, όπως είναι οι τέχνες, η θρησκεία ή η φιλοσοφία. Σημείο τομής για την ανθρωπότητα είναι κατά τον Φρόυντ ο διαφωτισμός, που σηματοδοτεί το πέρασμα από τη φυσική κατάσταση, στην κατάσταση του πολιτισμού.[10] Η πεποίθηση του αυτή υποθέτω βασίζεται στη γεγονός ότι ο διαφωτισμός αναδεικνύει το άτομο, τον ορθό λόγο και αρχίζει να αποδομεί αποφασιστικά την ιδεολογική κυριαρχία ενός θεοκρατικού μοντέλου ύπαρξης που δεν στηριζόταν στο <<γιατί είναι έτσι;>> αλλά στο <<έτσι ήταν είναι και θα είναι!>>.

Ο Φρόυντ θέτει ένα κριτήριο μέσα από το οποίο μπορούμε να περιοδολογήσουμε την πολιτισμική εξέλιξη, το κριτήριο αυτό έχει να κάνει με το πως η ίδια η κοινωνία αντιλαμβάνεται το νόμο. Ξεκινά έτσι από τις πρωτόγονες κοινωνίες και μας λέει πως ο νόμος εμφανίζεται αρχικά, όταν η άγρια ελευθερία των πολλών, υποχωρεί για να δώσει τη θέση της σε μικρές κοινότητες, στις οποίες άρχει ο ένας ισχυρός και στο πρόσωπο του ενσαρκώνεται ο νόμος. Το επόμενο βήμα είναι να γίνει ο νόμος όπλο των πολλών ενάντια στην αυθαιρεσία του ενός, χωρίς αυτό να σημαίνει πως ότι είναι νόμος είναι και δίκαιο(ειδικά άμα τους δούμε ως εργαλείο επιβολής της βούλησης των ισχυρών πάνω στους ανίσχυρους), παρόλα αυτά δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία ή πολιτισμός δίχως νόμους. Το επόμενο και μάλλον τελευταίο στάδιο, που σίγουρα δεν έχει ακόμα επιτευχθεί, είναι όταν ο δίκαιος νόμος γίνεται καθολικός και εξυψώνεται σε πολιτικό/ηθικό πρόγραμμα που σέβεται την ατομική ελευθερία ενώ παράλληλα υπάρχει ισότητα απέναντι στο νόμο. Μέτρο του νόμου σε αυτή τη φάση μπορεί να είναι μόνο ο ορθός λόγος.[11] Εδώ φαίνεται ξεκάθαρα και ο λόγος που ο Φρόυντ δίνει τόση μεγάλη σημασία στην εποχή του διαφωτισμού, ισότητα, ορθός λόγος, ατομική ελευθερία, καθολικός νόμος, είναι μερικές από τις βασικές διακηρύξεις της συγκεκριμένης φάσης του Δυτικού πολιτισμού, άρα υπό αυτήν την έννοια το <<αίτημα>> του διαφωτισμού, κατά τον Φρόυντ, αποτελεί το κλειδί για να φτάσουμε στην ιδανική, κοινωνία.

Παρόλο που ο Φρόυντ εντοπίζει στον πολιτισμό αδυναμίες, σε σημείο να αναρωτιέται μήπως θα ήταν λιγότερο δυστυχισμένοι οι άνθρωποι χωρίς αυτόν, στην ουσία δεν τον απορρίπτει αλλά κοιτάει να δει πως είναι δυνατόν αυτός να βελτιωθεί. Φέρνει το παράδειγμα της υπερβολικής καταπίεσης των ορμών στα πλαίσια της Βικτωριανής πουριτανικής ηθικής, κάτι που θεωρεί ότι είχε ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες στα υποκείμενα.[12] Σε κάποιο σημείο του έργου του μάλιστα αντιπαραβάλλει τις ανθρώπινες νευρώσεις με τις νευρώσεις που μπορούν να εντοπιστούν σε έναν κοινωνικό σχηματισμό. Από την άλλη, ο Φρόυντ επισημαίνει ότι δεν υπάρχει δημιουργικότητα και δικαιοσύνη χωρίς αυτοπεριορισμό, περιορισμό δηλαδή του Εγώ.[13]

Επειδή ο άνθρωπος είναι όν κοινωνικό, η ατομική του εξέλιξη έρχεται ως αποτέλεσμα της συνεργασίας δυο τάσεων, της τάσης για ευτυχία, που την ονομάζουμε εγωιστική, και της τάσης για ένωση και συνεργασία, που την ονομάζουμε αλτρουιστική. Φαίνεται πως μια κοινότητα θα ήταν πιο επιτυχημένη αν δεν χρειαζόταν κανείς να ενδιαφέρεται για την ξεχωριστή του επιτυχία.[14] Όμως ο άνθρωπος δεν μπορεί να θυσιάσει το Εγώ του για το καλό της κοινότητας στο βαθμό που το κάνουν, ας πούμε τα μυρμήγκια, διότι θα δυστυχήσει και θα αρρωστήσει ψυχολογικά(ας σκεφτούμε εδώ την ποιότητα ζωής των σκλάβων). Για αυτό από τη μια θα πρέπει να υπάρχουν όρια και ταυτόχρονα κάποιο αντίκρισμα στην παραίτηση του και από την άλλη θα βοηθούσε σίγουρα όλο αυτό να γινόταν στα πλαίσια μιας εξορθολογισμένης δίκαιης διαδικασίας, μέσα από την οποία να υπάρχει στο βαθμό που είναι δυνατό, αναγνώριση της ύπαρξης, αποδοχή και διέξοδος για τις ορμές(πχ να μην καταπιέζεται η σεξουαλικότητα του ατόμου(βλέπε πουριτανική ηθική)), ο Φρόυντ πιστεύει ότι η ψυχανάλυση μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να προχωρήσουν στην οικοδόμηση μιας τέτοιας κοινωνίας.[15] Υπό αυτήν την έννοια, μπορεί οι άνθρωποι να δημιουργούν ομάδες, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι παραιτούνται από τις προσωπικές τους, λιμπιντικές, επιδιώξεις, απλά προσπαθούν να τις ικανοποιήσουν μέσα από τις κοινωνικές σχέσεις σε μια ομάδα, και παράλληλα να καρπωθούν την ασφάλεια που η κοινωνική ζωή τους παρέχει.

Τα υποκείμενα μέσα σε μια κοινωνία μπορούν μεν να εναντιωθούν και να αλλάξουν εκείνους τους θεσμούς που απαιτούν από αυτά υπερβολική και παράλογη ορμική παραίτηση, όμως στην ίδια κοινωνία θα υπάρχουν και άτομα που δεν θα μπορούν να προσαρμοστούν σε οποιοδήποτε κανόνα ή να δεχθούν τους όποιους περιορισμούς. Τα άτομα αυτά λειτουργούν ναρκισσιστικά και προτιμούν την αυθαιρεσία, την αναρχία, και την <<άγρια ελευθερία>> της φυσικής κατάστασης.[16] Ο ίδιος ο Φρόυντ έχει ζήσει τον εφιάλτη του Β Παγκοσμίου πολέμου και γνώρισε τι ήταν ικανός να κάνει ο άνθρωπος όταν για κάποιο λόγο αρθούν οι ηθικοί περιορισμοί απέναντι σε μια άλλη ομάδα ανθρώπων, όταν δηλαδή του δοθεί η δυνατότητα να εκφράσει τις πιο σκοτεινές ορμές του χωρίς να υπάρχουν συνέπειες.[17] Μην ξεχνάμε ότι μέχρι τις μέρες μας, η συνοχή μιας κοινότητας/κοινωνίας/κράτους, δυναμώνει όταν υπάρχει ένας εξωτερικός εχθρός απέναντι στον οποίο νομιμοποιούμαστε να έχουμε μίσος, και κάποιες φορές, πχ. σε περιόδους πολέμου, να το εκφράζουμε με βίαιο τρόπο, κάτι που το συναντάμε και σε ξεχωριστές ομάδες μέσα σε μια κοινωνία.[18] Ξεκινώντας από το χριστιανικό <<αγάπα τον πλησίον σου>> ο Φρόυντ εξηγεί ότι την ρήση αυτή την καλλιεργεί η κοινωνία, επειδή ακριβώς ξέρει ότι ο άνθρωπος έχει μέσα του την τάση να κάνει κακό στον πλησίον του. Η διακήρυξη αυτή, τις αγάπης προς τον διπλανό, αντικατοπτρίζει την προσπάθεια του πολιτισμού, όπως είδαμε και παραπάνω, να περιορίσει τις καταστροφικές ορμές του ανθρώπου και να μετουσιώσει την ενέργεια του σε κάτι ωφέλιμο(πχ εργασία).[19]Παράλληλα δημιουργεί θεσμούς όπως <<υγιής ανταγωνισμός>>, <<ευγενής άμυλα>>, για να μπορεί να θέτει κάποιους κανόνες που θα περιορίζουν την ανθρώπινη επιθετικότητα σε σχετικά ασφαλή πλαίσια.[20]

Κάνοντας κριτική στον πολιτισμό ο Φρόυντ αναγνωρίζει κάποιες θεμελιώδεις αδυναμίες του. Θεωρεί ότι η τάση για καταστροφή είναι μια πρωτογενής αυτόνομη ορμή του ανθρώπου, άρα η καταπολέμηση της είναι το πιο δύσκολο στοίχημα που καλείται να κερδίσει ο πολιτισμός.[21]Εκεί στηρίζει κατά κάποιο τρόπο και την κριτική του απέναντι στον μαρξισμό, αφού λέει ότι η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας δεν θα ξεριζώσει το κακό από την ψυχή του ανθρώπου, συγκεκριμένα ο Φρόυντ πιστεύει ότι η εξέλιξη του πολιτισμού μπορεί να έρθει από τις Δυτικού τύπου δημοκρατίες.[22]Επίσης ο Φρόυντ μιλάει για την <<ψυχολογική αθλιότητα της μάζας>>, αν και στο <<Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας>> δεν αναλύει επαρκώς αυτήν την έννοια, εγώ το εισπράττω ως την ανησυχία του ότι ο πολιτισμός είναι ικανός να υποτάξει τα ξεχωριστά υποκείμενα μιας κοινωνίας σε ένα ομοιογενές σύνολο που θα ισοπεδώνει την ατομική πρωτοβουλία και έτσι τα άτομα δεν θα αναπτύσσουν τις εν δυνάμει ικανότητες τους. Τον φόβο αυτόν τον συναντάμε και στον Νίτσε, άλλωστε υπάρχουν αρκετές ομοιότητες στις απόψεις αυτών των δυο διανοητών, κάτι που αδιαμφισβήτητα έχει να κάνει με την προσήλωση και των δυο στο άτομο και όχι τόσο σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες ή τάξεις.

Συμπεράσματα και κριτική

Αν έπρεπε σε μια φράση να εκφράσω την άποψη του Φρόυντ για τον πολιτισμό, θα χρησιμοποιούσα τη φράση <<ουδέν καλό αμιγές κακού>>. Παρότι υπήρχαν διανοητές όπως ο Ρουσσώ που πίστευαν ακράδαντα ότι ο άνθρωπος θα ζούσε καλύτερα αν είχε παραμείνει στην πρωτόγονή του φύση, δεν θεωρώ ότι ο Φρόυντ ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει τον Φρόυντ είναι να εντοπίσει τις παθογένειες του πολιτισμού, είτε αυτές είναι συγκυριακές είτε ακόμα και αν σχετίζονται με τη φύση του ανθρώπου, και να δει πως αυτές σχετίζονται με την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Μέσα από την ψυχανάλυση ο Φρόυντ πιστεύει ότι μπορεί σε ένα βαθμό να αναιρέσει τη ζημιά που ενδέχεται να προκαλέσει ο πολιτισμός στα άτομα, ιδιαίτερα όταν η ηθική μιας εποχής εγείρει παράλογες απαιτήσεις. Θεωρεί επίσης θεμελιώδες ο άνθρωπος και κατ επέκταση η κοινωνία να αντικρύσουν κάποιες άβολες αλήθειες σχετικά με την φύση της ανθρωπότητας, διότι μόνο αν αυτές η αλήθειες αναγνωριστούν, μπορεί ο πολιτισμός να εντοπίσει τις παθογένειες του, να τις καταπολεμήσει και τελικά να εξελιχθεί.

Ο Φρόυντ θεωρεί ότι ο διαφωτισμός ήταν το όριο εκείνο που η ανθρωπότητα πέρασε από την προϊστορία στην ιστορία, είναι μάλιστα οπαδός των <<παραγώγων>> του διαφωτισμού όπως είναι η στροφή στο άτομο, ο ορθός λόγος, η περί δικαίου αντίληψη κ.α. Από τις ιδεολογίες που ξεπήδησαν από τον διαφωτισμό προτιμά όπως φαίνεται τον φιλελευθερισμό, κάνει μάλιστα κριτική στις σοσιαλιστικές ιδέες θεωρώντας ότι δεν είναι συμβατές με την ανθρώπινη φύση.

Σε αυτό το σημείο θα κάνω μια σύντομη(λόγω στενότητας χώρου) κριτική στο έργο του Φρόυντ εστιάζοντας κυρίως σε τρία σημεία. Καταρχήν στην τάση που έχει να αναφέρεται στο άτομο και να παραγνωρίζει τον ρόλο των οργανωμένων συμφερόντων σε μια κοινωνία(τάξεις, πολιτικά μορφώματα, κοινωνικά στρώματα). Αυτό σίγουρα σχετίζεται με την επαγγελματική του ιδιότητα, όμως όση ψυχανάλυση και αν κάνεις σε κάποιον, δεν θα αλλάξει η ψυχανάλυση την κοινωνική/ταξική του θέση, είτε αυτός είναι πλούσιος, είτε άπορος. Αυτό σχετίζεται και με την <<αθλιότητα των μαζών>>, γιατί το πρόβλημα δεν είναι στο αν δίδεται η ευκαιρία σε κάποιους να ξεχωρίσουν από τη μάζα, αλλά στο πως συμπεριφέρονται στην μάζα εκείνοι που ξεχωρίζουν(ας πούμε οι άνθρωποι σε θέσεις κλειδιά, η διανόηση, οι άνθρωποι με τεράστιο πλούτο κ.ά). Μήπως κάποιοι, αυτοί που τελικά ξεχωρίζουν, έχουν κέρδος από το να παραμένουν οι μάζες στην εξαθλίωση; Επίσης θεωρώ ότι ο Φρόυντ αντιμετωπίζει με σχετική απαισιοδοξία τον άνθρωπο, πιστεύει ότι υπάρχουν κάποια ανυπέρβλητα εμπόδια που του τα θέτει η ίδια του η βιολογική φύση. Όμως κατά την δική μου άποψη η κοινωνική φύση του ανθρώπου και η διάνοια του τον κάνει ευπροσάρμοστο, ικανό να ξεπεράσει τα όποια προβλήματα και να εξελίξει σε μεγάλο βαθμό τον πολιτισμό στον οποίο ζει, αρκεί να αναλογιστούμε την μέχρι τώρα πορεία του, το πόσο διαφορετικός είναι ο πρωτόγονος από τον σημερινό άνθρωπο, πιστεύω δηλαδή ότι ο άνθρωπος περισσότερο γίνεται παρά γεννιέται. Τέλος, θεωρώ πως ο Φρόυντ δέχεται πολύ εύκολα κάποια αξιώματα, που τα χρησιμοποιεί ως ένα βαθμό για να μην χαθεί η ροή των συλλογισμών του, επίσης θεωρώ ότι αποφεύγει ή αδυνατεί κάποια άλλα πολύ σημαντικά ζητήματα να τα δει πιο σφαιρικά και πιο διεπιστημονικά, αντ’ αυτού προτιμά να τα συσχετίζει όλα με το πεδίο των παρατηρήσεων του. Συνοψίζοντας θα έλεγα ότι από κοινωνιολογικής πλευράς, το έργο του Φρόυντ, όσο ενδιαφέρον και αν παρουσιάζει, χρειάζεται να διαβαστεί πολύ προσεχτικά και κριτικά.

Βιβλιογραφία:(με τη σειρά που χρησιμοποιήθηκαν)

– Σίγκμουντ Φρόυντ, Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας(η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό), το μέλλον μιας αυταπάτης, εκδ. Επίκουρος, Αθήνα, μτφ. Γιώργος Βαμβαλής.

– Λίποβιτς Θάνος, <<Ψυχανάλυση και Νεωτερικότητα>>, στο, Σ.Μ. Κονιόρδος, κ.α, Κοινωνική Σκέψη και Νεωτερικότητα, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 2010.

---

[1] Σίγκμουντ Φρόυντ, Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας(η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό), το μέλλον μιας αυταπάτης, εκδ. Επίκουρος, Αθήνα, μτφ. Γιώργος Βαμβαλής, σελ.  42, 44-45.

[2] Στο ίδιο, σελ. 29.

[3] Στο ίδιο, σελ. 41.

[4] Λίποβιτς Θάνος, <<Ψυχανάλυση και Νεωτερικότητα>>, στο, Σ.Μ. Κονιόρδος, κ.α, Κοινωνική Σκέψη και Νεωτερικότητα, εκδ. Gutenberg, Αθήνα 2010, σελ. 193-214, σελ. 203.

[5] Στο ίδιο, σελ. 204.

[6] Σίγκμουντ Φρόυντ, Ο πολιτισμός πηγή δυστυχία, σελ. 95-96.

[7] Στο ίδιο, σελ. 109-110.

[8] Στο ίδιο, σελ. 75.

[9] Στο ίδιο, σελ. 121.

[10] Λίποβιτς Θάνος, <<Ψυχανάλυση και Νεωτερικότητα>>, σελ. 195.

[11] Στο ίδιο, σελ. 196.

[12] Στο ίδιο, σελ. 198.

[13] Στο ίδιο, σελ. 210.

[14] Σίγκμουντ Φρόυντ, Ο πολιτισμός πηγή δυστυχία, σελ. 115.

[15] Λίποβιτς Θάνος, <<Ψυχανάλυση και Νεωτερικότητα>>, σελ. 214.

[16] Στο ίδιο, σελ. 196-197.

[17] Σίγκμουντ Φρόυντ, Ο πολιτισμός πηγή δυστυχία, σελ. 76.

[18] Στο ίδιο, σελ. 79.

[19] Στο ίδιο, σελ. 73-74.

[20] Λίποβιτς Θάνος, <<Ψυχανάλυση και Νεωτερικότητα>>, σελ. 199.

[21] Σίγκμουντ Φρόυντ, Ο πολιτισμός πηγή δυστυχία, σελ. 89.

[22] Στο ίδιο, σελ. 77-78.

 

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Read Full Post »

Στη Βόρεια Κορέα δεν έχουνε στο θεό τους!

Μιας και κάναμε την αρχή πάμε να δούμε ακόμα ένα ακόμα δείγμα αντικειμενικής ενημέρωσης

Διαβάζω σε μια αναδημοσίευση στην Ζούγκλα

—————————————-

Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΣ «ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ» Άλλοι δύο χριστιανοί πλήρωσαν την πίστη τους

Η χριστιανική οργάνωση ‘Open Doors’ επιβεβαίωσε το θάνατο δύο χριστιανών στη Βόρεια Κορέα. Σύμφωνα με την οργάνωση που υπηρετεί διωκόμενους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο, ένας χριστιανός πρόσφατα πυροβολήθηκε ενώ γυρνούσε από ένα βιβλικό μάθημα στην Κίνα. Ο άλλος πέθανε σε ένα από τα διαβόητα «στρατόπεδα εργασίας» της Βόρειας Κορέας.

Ο πρώτος χριστιανός είχε ταξιδέψει στην Κίνα αρκετές φορές στο παρελθόν. Κάποιοι άνθρωποι του είχαν πει ότι θα κέρδιζε περισσότερα χρήματα, αλλά αφού εργάστηκε στην Κίνα για έξι μήνες δεν είχε λάβει καθόλου χρήματα, ακόμα κι αν δούλεψε σε αρκετές δουλειές.

Κάποια στιγμή συνάντησε έναν εργαζόμενο της Open Doors που φρόντιζε για τους πρόσφυγες από τη Βόρεια Κορέα. Ο Βορειοκορεάτης άρχισε να ενδιαφέρεται για τη χριστιανική πίστη. Μετά από τη μελέτη της Αγίας Γραφής έγινε πιστός. Τελικά επέλεξε ναεπιστρέψει στη Βόρεια Κορέα.

«Ήταν πολύ ενθουσιασμένος για τη νέα του πίστη και ήθελε να μιλήσει για το Ευαγγέλιο στην οικογένειά του», λέει ένας εργαζόμενος στην Open Doors. «Ήθελε να έρθει πίσω στην Κίνα για να μελετήσει την Αγία Γραφή περισσότερο και έτσι να μπορέσει να εξηγήσει τη χριστιανική πίστη καλύτερα στην οικογένειά του. Είναι τρομερό ότι σκοτώθηκε. Δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι ότι εάν μόνο είχε φτάσει λίγο αργότερα στα σύνορα του ποταμού, ο φύλακας δεν θα τον έβλεπε και δεν θα τον πυροβολούσε. Θα μπορούσε ακόμα να είναι ζωντανός σήμερα».

Ένας άλλος Χριστιανός πρόσφατα έχασε τη ζωή του σε ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας. Αυτός ο άνθρωπος μελέτησε επίσης τη Βίβλο στην Κίνα. Μετά από οκτώ μήνες αποφάσισε να επιστρέψει πίσω στη Βόρεια Κορέα. Σύμφωνα με την Open Doors, έγινε ένας πραγματικά αφιερωμένος χριστιανός. Ωστόσο, οι αρχές της Βόρειας Κορέας ανακάλυψαν την μυστική του πίστη και τον έστειλαν στη φυλακή.
«Λάβαμε μόνο μια ενημέρωση ότι ήταν νεκρός», λέει ο εργαζόμενος στην Open Doors.

«Υπέστη τρομερά βασανιστήρια εξαιτίας της πίστης του. Τον ανάγκαζαν επίσης να κάνει βαριές εργασίες ενώ δεν του έδιναν σχεδόν καθόλου τροφή. Πριν γυρίσει στη Βόρεια Κορέα, είχε βαφτιστεί και ήταν πρόθυμος να έρθει αντιμέτωπος με κάθε είδους δυσκολία. Εμείς δεν λέμε ποτέ στους ανθρώπους να επιστρέψουν στη Βόρεια Κορέα, αλλά αυτός το ήθελε. Είμαστε συντετριμμένοι που μάθαμε για αυτές τις δολοφονίες. Γνωρίζουμε ότι οι Χριστιανοί πεθαίνουν για την πίστη τους σχεδόν κάθε μέρα στη Βόρεια Κορέα, αλλά είναι ακόμα δύσκολο να το δεχτούμε. »

Η Open Doors επιβεβαίωσε τους δύο θανάτους μέσω διαφόρων πηγών, οι οποίες δεν μπορούν να αναφερθούν για λόγους ασφαλείας.

Η Βόρεια Κορέα είναι γίνει τα τελευταία 11 χρόνια το Νο 1στον κατάλογο της Λίστας της Open Doors με τις χώρες που διώκουν τους χριστιανούς. Πουθενά σε όλο τον κόσμο δεν είναι η δίωξη των χριστιανών τόσο έντονη. Ακόμη και η κατοχή της Βίβλου είναι αρκετή για να καταδικασθεί κάποιος σε θάνατο ή να οδηγηθεί σε ένα στρατόπεδο εργασίας για όλη του τη ζωή μαζί με την οικογένειά του.
200.000 έως 400.000 Χριστιανοί στη Βόρεια Κορέα πρέπει να πρεσβεύουν την πίστη τους στα κρυφά. Περίπου 50.000 έως 70.000 χριστιανοί ζουν, εργάζονται και τελικά πεθαίνουν σε ένα από τα φρικτά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ένας πρόσφυγας από τη Βόρεια Κορέα δήλωσε πρόσφατα: «Δεν υπάρχει καμία απολύτως θρησκευτική ελευθερία στη Βόρεια Κορέα. Οι άνθρωποι δολοφονούνται απλά και μόνο αν πιστεύουν στον Ιησού. Ο Kim Jong-Un είναι θεός και δεν μπορεί να υπάρξει άλλος θεός εκτός από αυτόν. Ναι, υπάρχουν κάποιες λειτουργίες στη Βόρεια Κορέα, αλλά μόνο όταν υπάρχουν ξένοι. Δεν υπάρχει ελευθερία της θρησκείας, του λόγου και του τύπου στην Βόρεια Κορέα. »

Μέσω των δικτύων της, η Open Doors ενισχύει τους διωκόμενους χριστιανούς στη Βόρεια Κορέα. Η Open Doors επίσης υπηρετεί τους πρόσφυγες που τρέπονται σε φυγή προς την Κίνα, λόγω της πείνας ή των πολιτικών διώξεων. (redskywarning.blogspot.gr)

—————————–

Όχι δεν θα σταθώ ότι δεν δίνονται καν ονόματα, ούτε ότι το άρθρο βασίζεται στις μαρτυρίες μιας χριστιανικής σέχτας, απλά θα παραθέσω μερικά πραγματάκια που βρήκα με ένα γρήγορο search.

Από την wikipedia σχετικά με την θρησκεία στην Β. Κορέα μερικά μόνο αποσπάσματα:

Όσον αφορά την ανεξιθρησκεία

[…]The country has an area of approximately 47,000 square miles (120,000 km2) and a population estimated at 22.7 million. The number of religious believers was unknown but was estimated by the government to be 10,000 Protestants, 10,000 Buddhists, and 4,000 Catholics. Estimates by South Korean and international church-related groups were considerably higher. In addition, the Chondogyo Young Friends Party, a government-approved group based on a traditional religious movement, had approximately 40,000 practitioners, according to the Government.

According to Religious Intelligence UK the situation of religion in North Korea is the following:[5]
Irreligion: 15,460,000 (64.3% of population, the vast majority of which are adherents of the Juche philosophy)
Korean Shamanism: 3,846,000 adherents (16% of population)
Cheondoism: 3,245,000 adherents (13.5% of population)
Buddhism: 1,082,000 adherents (4.5% of population)
Christianity: 406,000 adherents (1.7% of population)

According to a South Korean press report, in 2002 the chairman of the Association of North Korean Catholics stated that the Catholic community in the country had no priests but held weekly prayer services at the Changchung Catholic Church in Pyongyang. However, some doubt that all of those attending Mass were Catholic. According to state-controlled media reports, following the death of Pope John Paul II in April 2005, a memorial service was held at this church, and services were also held at family worship places across the country.[citation needed]

In Pyongyang there were reportedly three state-controlled Christian churches: two Protestant churches under lay leadership—the Bongsu and Chilgol churches—and the Changchung Roman Catholic Church. One of the Protestant churches is dedicated to the memory of former leader Kim Il-sung‘s mother, Kang Pan-sok, who was a Presbyterian deaconess. The number of congregants regularly worshiping at these churches is unknown.[…]

Και παρακάτω

[…]In its July 2002 report to the U.N. Human Rights Committee, the country reported the existence of 500 «family worship centers.» The country did not define the term; however, observers stated that «family worship centers» were part of the state-controlled Korean Christian Federation, while «underground churches» were not part of the Federation and were not recognized by the Government. Some NGOs and academics estimate there may be up to several hundred thousand underground Christians in the country. Others question the existence of a large-scale underground church or conclude that no reliable estimate of the number of underground religious believers exists. Individual underground congregations are reportedly very small and confined to private homes. At the same time, some NGOs report that the individual churches are connected to each other through well-established networks. The regime has not allowed outsiders the access necessary to confirm such claims.[…]

Εκτός των άλλων το άρθρο μιλάει για 500 οικογενειακά θρησκευτικά κέντρα(αυτούς άραγε γιατί δεν τους ρίχνουν στα λιοντάρια;).

Στήν Πιονγκγιάνγκ μάλλιστα λειτουργεί και ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία.

[…]The Holy Trinity Russian Orthodox Church opened in Pyongyang on August 13, 2006. The church was reportedly commissioned by Kim Jong-il after he visited an Orthodox cathedral in Russia in 2002. According to a Russian press report, a Russian priest served the cathedral, and a religious leader who traveled to the country confirmed that the church was run by a priest of North Korean origin who had studied in Russia. The purported aim of the church was primarily to provide pastoral care of Russians in the country, but one religious leader with access to the country speculated that the church likely extended care to all Orthodox Koreans as well.[…]

Ολόκληρο το άρθρο της wikipedia εκεί

Κάτω η φωτογραφία του ορθόδοξου ναού «Αγία Τριάδα», υπάρχουν ακόμα 3 κρατικοί χριστιανικοί ναοί στην Β. Κορέα.

Κάτω, εικόνα απο το εσωτερικό και το εξωτερικό, εν ώρα λειτουργίας, άλλου χριστιανικού ναού ονόματι Bong Su church.

Ευχαριστώ τον φίλο Αντώνη(όχι αυτόν του Lenin Reloaded:) που μου γνωστοποίησε το άρθρο στην Ζούγκλα.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Read Full Post »

Οι κομμουνιστές δεν αγαπάνε γιατί δεν έχουνε καρδιά

Αγάπα τον πλησίον σου και ας είναι και ο Χρουτσώφ

Μου έστειλε η Many σήμερα να διαβάσω αυτό

—————–

Κανείς δε λέει «σ’αγαπώ» στην Κίνα – Ακόμα προκαλούν αμηχανία οι εντολές του Μαο

Με αφορμή την πρόσφατη δημοσίευση τρυφερών οικογενειακών φωτογραφιών στην εφημερίδα China Daily, ήρθε και πάλι στο προσκήνιο ένα μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Κινέζοι στις κοινωνικές τους σχέσεις: δε μπορούν να πουν «σ’αγαπώ».

Ακόμη και σήμερα, η φράση αυτή προκαλεί μεγάλη αμηχανία στους Κινέζους και το γεγονός αυτό είναι κατάλοιπο του καταπιεστικού καθεστώτος του Μαο ο οποίος απαγόρευε στον λαό να εκφράσει τα συναισθήματά του.

Η «China Daily» δημοσίευσε πρόσφατα 30 φωτογραφίες στις οποίες ένας πατέρας και μία κόρη έβγαζαν μία φωτογραφία μαζί κάθε χρόνο για 30 χρόνια. Έτσι στην πρώτη φαίνεται ο πατέρας να κρατά το χεράκι της κόρης του και στην τελευταία η κόρη να κρατά το μπράτσο του ηλικιωμένου πατέρα της. Ωστόσο σοκ προκάλεσε η δήλωσή τους στην εφημερίδα ότι «Ποτέ δεν είπαμε ότι αγαπιόμαστε»

Η αδυναμία έκφρασης των συναισθημάτων με λόγια, πηγάζει από την εποχή του Κομφούκιου όπου μετρούσαν οι πράξεις και όχι τα λόγια, ενώ έφτασε στο απόγειό της στην εποχή του Μάο, όπου το να μιλάει κανείς για την αγάπη ήταν απαγορευμένο ως «αστικό βίτσιο», ενώ όπως εξηγεί Κινέζος ιστορικός και ερευνητής «Τα συναισθήματα εκείνη την εποχή ήταν καθυποταγμένα σε σκοπούς συλλογικούς όπως η πατρίδα, το κόμμα και η εργασία»

Πηγή: Κανείς δε λέει «σ’αγαπώ» στην Κίνα – Ακόμα προκαλούν αμηχανία οι εντολές του Μαο | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr/node/87453#ixzz2ItCak8mx

———————-

Και παρόλο που ξέρω πόσο πολύ ενδιαφέρει τους αστούς η ιστορική ακρίβεια όταν αναφέρονται στον κομμουνισμό, σκέφτηκα ότι ίσως τα παιδιά έκαμαν κάποιο λάθος από απροσεξία και αποφάσισα να το ψάξω λιγάκι. Μπήκα λοιπόν στον πειρασμό να διαβάσω λόγους του ίδιου του Μάο, σας παραθέτω κάποια αποσπάσματα.

[…]»We hail from all corners of the country and have joined together for a common revolutionary objective. And we need the vast majority of the people with us on the road to this objective. Today, we already lead base areas with a population of 91 million [3] but this is not enough; to liberate the whole nation more are needed. In times of difficulty we must not lose sight of our achievements, must see the bright future and must pluck up our courage. The Chinese people are suffering; it is our duty to save them and we must exert ourselves in struggle. Wherever there is struggle there is sacrifice, and death is a common occurrence. But we have the interests of the people and the sufferings of the great majority at heart, and when we die for the people it is a worthy death. Nevertheless, we should do our best to avoid unnecessary sacrifices. Our cadres must show concern for every soldier, and all people in the revolutionary ranks must care for each other, must love and help each other. […](Serve the People (September 8, 1944))

[…]Comrade Bethune’s spirit, his utter devotion to others without any thought of self, was shown in his boundless sense of responsibility in his work, and his boundless warmheartedness towards all comrades and the people. Every Communist must learn from him. There are not a few people who are irresponsible in their work, preferring the light to the heavy, shoving the heavy loads on to others and choosing the easy ones for themselves. At every turn they think of themselves before others. When they make some small contribution, they swell with pride and brag about it for fear that others will not know. They feel no warmth toward comrades and the people but are cold, indifferent and apathetic. In fact such people are not Communists or at least cannot be counted as true Communists […](In Memory of Norman Bethune (December 21, 1939))

Πηγή για τα παραπάνω: http://afe.easia.columbia.edu/special/china_1900_mao_speeches.htm

Λάβετε υπόψη σας ότι αυτά τα βρήκα στο πρώτο κιόλας site που μου έβγαλε το google στην αναζήτηση για «Mao Speeches».

 

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Read Full Post »

Τα τρία πρόσωπα του κτήνους.

Η διαφορά του «αριστερού» κεφαλιού είναι ότι πρίν αρχίσει να ξεσκίζει τις σάρκες του θύματος του πλένει πρώτα τα δόντια του και βάζει αποσμητικό στόματος για δροσερή αναπνοή. Α ναι, και πριν σε καταπιεί σε γλύφει.

Πριν από μερικές μέρες σε μια παρέα έτυχε να μου δείξουνε μια από αυτές τις εξυπνάδες που κυκλοφορούν στο δίκτυο. Δυστυχώς λίγο που έψαξα δεν κατάφερα να την ξαναβρώ και έτσι θα σας την μεταφέρω από μνήμης, η ουσία πάντως και χοντρικά η διατύπωση είναι η ίδια. Πάμε λοιπόν να το δούμε και ύστερα να το σχολιάσουμε:

«Έπρεπε να δηλώσω στην εφορία πόσα στόματα ταΐζω, έτσι έκατσα και σκέφτηκα. Είναι 1.5 εκατομμύριο άνεργοι, 1 εκ. παράνομοι μετανάστες, ακόμα 500.000 νόμιμοι μετανάστες οι οποίοι παίρνουν διάφορα επιδόματα, μερικές χιλιάδες ανάπηροι που δεν είναι ανάπηροι και παίρνουν επίδομα αναπηρίας, και άλλοι 300 στη βουλή. Τόσα στόματα ταΐζω, σας φαίνονται πολλά;»

Νταξ, δεν χρειάζεται πολύ σκέψη για να καταλάβουμε από ποιόν ιδεολογικό χώρο μπορεί να προέρχεται μια τέτοια δήλωση, όμως ας δώσουμε προσοχή στο γεγονός ότι μέσα σε όλους αυτούς που «στοχοποιούνται» δεν γίνεται ούτε καν λόγος για την πλουτοκρατία, πουθενά! Ο συγγραφέας φτάνει το πολύ μέχρι τους βουλευτές, και αυτό όχι για κανένα άλλο λόγο πέρα από το να καλλιεργήσει την άποψη ότι είναι όλοι ίδιοι, να κάνει δηλαδή αυτό που ξέρει να κάνει ο φασισμός καλύτερα, να προωθεί την μη σκέψη(ανοησία). Αυτός είναι και ο λόγος που το περιεχόμενο βέβαια εκτός από ρατσιστικό και βαθέως αντιλαϊκό, είναι και λαϊκίστικο, δεν λέει τίποτα επί της ουσίας, παρά μόνο προάγει το μίσος πετώντας την πέτρα όσο πιο μακριά γίνεται από την πραγματικότητα.

Αν έχω βγάλει ένα συμπέρασμα τον τελευταίο ένα και κάτι χρόνο, είναι ότι αυτή τη στιγμή στη χώρα μας το καπιταλιστικό σύστημα έχει 3 πόλους σκέψης που το εκπροσωπούν στο ιδεολογικό επίπεδο. Ο ένας πόλος είναι ο φασιστικός/ναζιστικός, ακροδεξιός αν προτιμάτε, με αιχμή του δόρατος την Χ.Α, που όμως, έχει ανοίξει το δρόμο και έχει σπάσει τα ταμπού ώστε να μπορούν και άλλα κόμματα να πλατσουρίζουν στα λιμνάζοντα ύδατα της ιδεολογίας του μίσους. Δεν πρέπει βέβαια να παραβλέψουμε το ρόλο του ΛΑΟΣ πρωτύτερα σαν ιεροκήρυκα μίας, πιο κεκαλυμμένης βέβαια, αλλά αδιαμφισβήτητα ρατσιστικής ρητορείας που έστρωσε το χαλί στην αποδοχή της πιο προωθημένης σε λόγο και έργο Χρυσής Αυγής. Αυτός ο πόλος σκέψης, ο φασιστικός, κάνει σημαία του τον ρατσισμό και υπόσχεται «κάθαρση» για όσους είναι καθαρόαιμοι έλληνες πατριώτες, τους καλεί να ανακαταλάβουν την χώρα και να την απαλλάξουν από τα μιαρά στοιχεία της αλλοδαπής. Υπόσχεται πως αν πετάξουμε όλους αυτούς έξω από τη χώρα, και αν αλλάξουν τα πρόσωπα που κυβερνούν και αντικατασταθούν από αγνούς ναζιστές πατριώτες, ο λαός θα βάλει το κεφάλι κάτω, και από κοινού, έλληνες εργάτες και έλληνες επιχειρηματίες θα αγωνιστούν για την εθνική παλινόρθωση. Δεν θα κάτσω εδώ να εξηγώ γιατί, εκτός από απάνθρωπα, όλα αυτά είναι μη πραγματοποιήσιμα και αναποτελεσματικά, ίσως σε κάποιο άλλο άρθρο, εδώ απλά θέλω να παραθέσω τους τρείς ιδεολογικούς πόλους ελπίζοντας ότι θα εξαχθούν από τους αναγνώστες κάποια συμπεράσματα.

Ο δεύτερος ιδεολογικός πόλος είναι ας τον πούμε ο (νεο)φιλελεύθερος, αυτός που πιο ξεκάθαρα από όλους στοχοποιεί τα μικρομεσαία και χαμηλά λαϊκά στρώματα της χώρας για όλα τα δεινά. Τους τεμπέληδες δημ. υπαλλήλους, τους απατεώνες αγρότες, τους χαραμοφάηδες ανέργους, τους κλέφτες μικρομαγαζάτορες, τους καλομαθημένους νέους, τους σπάταλους νεοέλληνες. Και αυτή η ιδεολογία αποφεύγει να αναφερθεί στα ενδογενή προβλήματα του καπιταλισμού ακριβώς όπως ο διάολος αποφεύγει το λιβάνι. Όπως και οι φασίστες, έτσι και οι νεοφιλελεύθεροι ρίχνουν μέρος της ευθύνης στους πολιτικούς εκπροσώπους του κεφαλαίου, ξεχνώντας όλως περιέργως να αναφέρουν πως όλοι αυτοί όλα αυτά τα χρόνια δρούσαν καθ υπόδειξη μεγάλων οικονομικών κέντρων και οργανισμών. Μας λένε για παράδειγμα ότι για την κρίση φταίει η αλόγιστη καταναλωτική συμπεριφορά των ελλήνων που έπαιρναν δάνεια και χρεωνόταν σε τράπεζες μέσω πιστωτικών. Όλος αυτός ο «υπερκαταναλωτισμός» βέβαια, που προωθήθηκε από το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα(την Ε.Ε, την ισχυρή Ελλάδα της ευρωζώνης), όχι απλά δεν έφερε την κρίση αλλά την καθυστέρησε κιόλας, διότι με τα δάνεια, το πλαστικό χρήμα και τα χρηματιστήρια, οι επιχειρήσεις μπορούσαν να συνεχίσουν να παρουσιάζουν αύξηση κερδών(έστω και υπό μορφή φούσκας) και γινόταν δυνατόν να μπαλωθεί για λίγο η αντίθεση μεταξύ ολοένα αυξανόμενης παραγωγής και αδυναμίας να υπάρχει απορρόφηση όλης αυτής της παραγωγής από τους καταναλωτές που τα εισοδήματα τους ολοένα και περιοριζόταν αναλογικά. Φυσικά η φούσκα κάποτε θα έσκαγε, όπως και έγινε, όμως δεν έσκασε επειδή καταναλώναμε, έσκασε επειδή ο καρπός της παραγωγής μοιράζεται ανισομερώς.

Λύση στην κρίση για τους νεοφιλελεύθερους είναι ή όπως όπως προσέλκυση επενδυτών, με σκληρές πάντα θυσίες από πλευράς μικρομεσαίων και χαμηλών λαϊκών στρωμάτων, αποκρατικοποιήσεις, ξεπούλημα εθνικού πλούτου και ότι άλλο χρειαστεί, προκειμένου να γίνει η χώρα ελκυστική για τους επενδυτές και να ανοίξουν θέσεις εργασίας, υπάρχει και μια πιο κομψή λέξη που χρησιμοποιούν για όλα αυτά, την ονομάζουν «νοικοκύρεμα». Φυσικά αυτού του είδους η εργασία, στα πλαίσια της καπιταλιστικής ανάπτυξης και του νοικοκυρέματος, θα είναι κάτι μεταξύ δουλείας και σκλαβιάς, σε συνθήκες από εποχές που ελπίζαμε να μην ξαναζήσουμε. Η όποια δε ανάπτυξη θα είναι ανάπτυξη τύπου Ινδίας και Νοτίου Κορέας(αν υποθέσουμε ότι μπορεί να σηκώσει κάτι τέτοιο ο γερασμένος ευρωπαϊκός καπιταλισμός), δηλαδή ανάπτυξη για τις πολυεθνικές σε βάρος των εξαθλιωμένων μαζών, κάτι που, προς τιμήν τους, οι φιλελεύθεροι δεν κάνουν μεγάλο κόπο να το κρύψουν.

Ο τρίτος πόλος είναι εκείνος της σοσιαλδημοκρατίας. Οι θιασώτες του δεν ενοχοποιούν τον απλό λαό, προτιμούν να τον υπνωτίζουν με παραμύθια και υποσχέσεις για ένα καλύτερο πιο δίκαιο αύριο, πάντα μέσα στα πλαίσια του καλού καπιταλισμού του ανθρωπισμού, της φιλανθρωπίας και της τύπου ΜΚΟ ευαισθησίας. Προσπαθούν να πείσουν τον λαό ότι μέσα στα σαλόνια της αστικής διακυβέρνησης σε όλο τον κόσμο υπάρχει μια διαμάχη μεταξύ του καλού και του κακού, καλός Ολλάντ, κακιά Μέρκελ, καλός Ομπάμα, κακός Μπούς και πάει λέγοντας. Παλεύουν με κάθε τρόπο να αποδείξουν ότι οι δυνάμεις του καλού κερδίζουν σιγά σιγά τον πόλεμο ενάντια στην αυτοκρατορία του κακού, και ότι είναι απλώς θέμα χρόνου, διάθεσης και φένγκ σούι, να γίνουν οι σωστοί χειρισμοί που είναι ικανοί να μετατρέψουν την στρίγκλα του καπιταλισμού σε καλοκάγαθο αρνάκι. Ο συγκεκριμένος ιδεολογικός πόλος χρησιμοποιεί πολύ περισσότερο από τους άλλους δύο ένα όπλο μαζικής καταστροφής που λέγεται «σου λέω αυτό που θες να ακούσεις για να μην με αμφισβητήσεις». Είναι κάτι σαν τον θεραπευτή ιεροκήρυκα που υπόσχεται θεραπεία του καρκίνου με ένα απλό ακούμπημα στην πληγείσα περιοχή προσπαθώντας να εκμεταλλευθεί και την παραμικρή αδυναμία του πελάτη για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του και να βάλει το χέρι στο πορτοφόλι του. Όπως και με τους άλλους δυο ιδεολογικούς πόλους, έτσι και οι σοσιαλδημοκράτες, συνιστούν ψυχραιμία, λένε, «αφήστε μας εμάς να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα», ενώ στην πραγματικότητα υπονομεύουν το μέλλον του λαού αμβλύνοντας τις αντιδράσεις του, προωθώντας τακτικές διαχείρισης της φτώχειας ως κινηματικές και επαναστατικές, δίνοντας έτσι τα διαπιστευτήρια τους στο κεφάλαιο και ανοίγοντας «μπίζνες» με τους διάφορους ανά τον κόσμο εκπροσώπους του. Τελικός στόχος είναι πάλι το ξεπούλημα των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και η εξασφάλιση της φθηνής, προς όφελος των μονοπωλίων, εκμετάλλευσης ενός εργατικού δυναμικού με υψηλό επίπεδο μόρφωσης και εξειδίκευσης.

Ας αναφερθούμε σε αυτό το σημείο και σε μερικά γενικά συμπεράσματα.

Καταρχήν η επιρροή που έχουν αυτοί οι τρείς ιδεολογικοί πόλοι στην ελληνική κοινωνία είναι ξεκάθαρη. Μεταξύ τους δεν είναι απόλυτα στεγανοί, ούτε όσον αφορά τους φορείς που τους εκφράζουν ούτε όσον αφορά τους αποδέκτες. Βλέπουμε για παράδειγμα κόμματα που δανείζονται επιχειρήματα και από την ακροδεξιά ιδεολογία αλλά και από την νεοφιλελεύθερη, ενώ βλέπουμε ψηφοφόρους που ενώ ψήφισαν Σύριζα, λένε παράλληλα και το «μια χούντα θα μας σώσει». Δεύτερον, οι επιδόσεις τους στο παιχνίδι του αποπροσανατολισμού είναι καταπληκτικές, έχουν καταφέρει την κοινωνία να βρίσκεται συνεχώς σε έναν, ας μου επιτραπεί η έκφραση, «ψυχρό εμφύλιο πόλεμο» που θέλει τον ιδιωτικό υπάλληλο να αντιπαρατίθεται με τον δημόσιο και να τον θεωρεί εχθρό του, τον έλληνα εργάτη να τα βάζει με τον ξένο εργάτη, τον μισθωτό να τα βάζει με τον μικρομαγαζάτορα και πάει λέγοντας.

Φυσικά πίσω από όλα αυτά υπάρχουν αντικειμενικές αιτίες που διευκολύνουν την καλλιέργεια αυτής της έχθρας, μικροσυμφέροντα, ανισότητα, εκμετάλλευση του μικρότερου από τον μικρό και του μικρού από τον μικρομεσαίο κ.ά. Αυτό που τελικά διαφεύγει από την συντριπτική πλειοψηφία του λαού, και αυτή είναι η πιο σημαντική συμβολή των τριών ιδεολογικών εκφάνσεων στην υπηρεσία του καπιταλισμού, είναι πως πραγματική πηγή των προβλημάτων όλων είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα που αναπαράγει αυτού του είδους τις σχέσεις. Και οι τρείς, με διαφορετική επικάλυψη ο καθένας, προσπαθούν να ταυτίσουν τα συμφέροντα των εργαζομένων με τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας, το κάνουν είτε, όπως είδαμε, χωρίζοντας τους καπιταλιστές σε καλούς και κακούς, είτε χωρίζοντας τον ίδιο τον καπιταλισμό σε καλό και κακό(πχ λένε ότι αν στην Ελλάδα ο καπιταλισμούς λειτουργούσε σωστά και δεν εμφανιζόταν υποκειμενικές παθογένειες, όπως είναι η διαφθορά η γραφειοκρατία και η ανοργανωσιά, δεν θα φτάναμε εδώ που φτάσαμε), είτε βάζοντας μας να βγάζουμε ο ένας το μάτι του άλλου. Στο βάθος της μεταξύ τους σχέσης, και οι τρείς αυτές εκφάνσεις, βρίσκονται σε μια αθόρυβη συνεργασία ενάντια στον λαό και τη νοημοσύνη του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εκφράζουν και αντιθέσεις συμφερόντων ανάλογα με το ποιές μερίδες του κεφαλαίου βρίσκονται από πίσω τους ή το τι ρόλο και κάτω υπό ποίες συνθήκες καλείται ο καθένας να παίξει. Ανοιχτά πάντως η διαφωνία τους περιορίζεται σε ζητήματα «βιτρίνας», όπως είναι για παράδειγμα το αν θα τιμωρηθούν δύο ή τρείς για τη λίστα Λανγκάρντ ή το αν υπήρχαν ή δεν υπήρχαν μολότοφ στην Βίλα Αμαλίας. Σε τέτοια, αν όχι εντελώς ανούσια, σίγουρα δευτερεύοντα ζητήματα, διαπληκτίζονται σε υψηλούς τόνους, προκειμένου να δημιουργήσουν εντυπώσεις και να αποπροσανατολίσουν. Παρατηρήστε επίσης όταν μιλούν για διαφθορά πως όλοι ετούτοι συνηθίζουν να εστιάζουν σε 2-3 πρόσωπα ή αφηρημένα στο εκάστοτε κυβερνόν κόμμα, και ποτέ μα ποτέ, δεν εστιάζουν στο ποιές εταιρίες εξυπηρετούσαν τα πρόσωπα και τα κόμματα που συνδέονται με τα σκάνδαλα αυτά. Τρανταχτό παράδειγμα η απόλυτη συγκάλυψη της υπόθεσης Siemens.

Από την πλευρά τους τα κυρίαρχα αστικά ΜΜΕ, αναλαμβάνουν το έργο να πάρουν αυτήν την φτιαχτή εικόνα και να την κοινωνήσουν στις μάζες. Δείτε για παράδειγμα πως προώθησαν το όλο θέμα με τους χρυσαυγίτες που υποτίθεται βοηθούσαν τις κυριούλες να βγάλουν λεφτά από το ATM, το οποίο ήταν τελικά μια απάτη. Ακόμα πιο καθοριστικός ήταν ο τρόπος που «καπέλωσαν» τους «ακαπέλωτους» αγανακτισμένους της πλατείας, χαϊδεύοντας τους τα αυτιά, ενθαρρύνοντας τον μικροαστισμό και κρατώντας τους μακριά από σκέψεις δράσεις και φορείς που ίσως ήταν ικανές/οι να τους οργανώσουν αποτελεσματικά και να τους στρέψουν ενάντια στο σύστημα.

Όπως και να έχει σταματάω κάπου εδώ πριν το άρθρο γίνει τεράστιο, το θέμα βέβαια που έθιξα είναι ανεξάντλητο και θα μπορούσε κανείς να γράψει ολόκληρα βιβλία για κάθε μια από τις ιδεολογικές εκφάνσεις του καπιταλιστικού συστήματος. Πραγματικά έχω αφήσει πολλά πράγματα απέξω που είναι και αυτά ιδιαιτέρως σημαντικά, ίσως χρειαστεί να γράψω και άλλο άρθρο μιας και πρέπει να προσεγγιστεί το συγκεκριμένο θέμα από πολλές πλευρές(οικονομική, ιστορική, γεωπολιτική κλπ). Όπως πάντα, ελπίζω σε γόνιμο διάλογο, που σημαίνει συμπλήρωμα, διόρθωση επισημάνσεις ή και ερωτήσεις πάνω σε όσα έγραψα.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Read Full Post »

Mediaκος πόλεμος στο Σύριζα, ο Στρατούλης τους βάζει στη θέση τους

Read Full Post »

Γρήγορες απαντήσεις προς φιλελεύθερους, νεοφιλελεύθερους και λοιπούς θαυμαστές του καπιταλισμού: Η εξέλιξη στον καπιταλισμό

Κάθε που μιλάω με άτομα που παραδέχονται ανοιχτά ότι υποστηρίζουν τον καπιταλισμό,  είναι σχεδόν αναπόφευκτο να φτάνει η κουβέντα στην αντιπαράθεση μεταξύ σοσιαλισμού – καπιταλισμού.(Οι κουβέντες αυτές μου αρέσουν γιατί είναι πιο ξεκάθαρες και πιο τίμιες από εκείνες με τους «αριστερούς» τύπου σύριζα, νεόκοπους και μη που έχουν την τάση να τα θολώνουν όλα.) Μια από τις πιο δημοφιλής θέσεις τους, υπεράσπισης του καπιταλιστικού συστήματος, είναι η εξής:

– «Ναι βρε φίλε, μπορεί ο καπιταλισμός να έχει κρίσεις, αλλά παρόλα αυτά υπάρχει εξέλιξη κάθε φορά που μια τέτοια(κρίση) ξεπερνιέται»

Εδώ δεν θα κάτσω να αναλύσω το τι θεωρεί ο καθένας εξέλιξη και γιατί, η εξέλιξη είναι κάτι καθαρά υποκειμενικό, αντιθέτως θα σταθώ σε πολύ πιο χειροπιαστά πράγματα για να μην μπερδέψουμε τα μπούτια μας.

—α υπόψη, τώρα θα έπρεπε να καθόμουνα να έγραφα εργασία, αλλά δεν γαμιέται—

Λοιπόν ξεκινώντας από τα βασικά

Σύμφωνα με τη δική μου εμπειρία ο καπιταλισμός είναι στην ουσία ένα σύστημα που ότι είχε να δώσει το έδωσε, μπορεί ναι μεν η τεχνολογία να εξελίσσεται καθημερινά, αλλά με τι κόστος; Πόσο κοστίζει όλο αυτό στον ανθρώπινο πολιτισμό; Και ένα παράδειγμα από την καθημερινή ζωή πιο χειροπιαστό. Πόσες και πόσες φορές δεν έχετε ακούσει κάποιον να λέει, «πολύ κάλος δήμαρχος αυτός, έφτιαξε τους δρόμους». Και ναι, ο δήμαρχος μπορεί να έφτιαξε τους δρόμους, αλλά πόσο κόστισε αυτό; Μήπως 3-4-5 φορές πάνω από την πραγματική αξία του έργου; Τι υλικά έβαλε; Τι άλλο θα μπορούσε να είχε φτιάξει άμα δεν πλήρωνε το δρόμο στην πενταπλάσια αξία; Ήταν η πιο άμεση ανάγκη της πόλης να φτιαχτούν οι δρόμοι ή μήπως χρειαζόμασταν καλύτερα σχολεία και νοσοκομεία; Και μια ερώτηση ακόμα πιο πονηρή, ποιόν πραγματικά εξυπηρετεί ο δρόμος;

Τα πράγματα λοιπόν δεν είναι τόσο απλά και το κόστος της όποιας καπιταλιστικής «προόδου» ή προόδου είναι πλέον δυσβάσταχτο.

Ιστορικά ο καπιταλισμός ήταν και είναι ένα σύστημα που πατάει επί πτωμάτων, όχι μόνο σε περιόδους πολέμου και κρίσεων αλλά και σε περιόδους ειρήνης και ανάπτυξης. Γιατί ειρήνη για τον δυτικό κόσμο μπορεί να σημαίνει πόλεμο ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στη Λιβύη, ή στο Ιράν, ή στο Ιράκ και πάει λέγοντας.

Εκτός αυτού μην ξεχνάμε ότι:

– Η βιομηχανική επανάσταση αιμοδοτήθηκε από τους εξαθλιωμένους βιομηχανικούς εργάτες σε χώρες όπως η Γερμανία και κυρίως η Αγγλία, η ζωή τους ήταν κόλαση, παρόλα αυτά υπήρχε πραγματική ανάπτυξη σε φρενήρεις ρυθμούς για το καπιταλιστικό σύστημα. Σήμερα αντίστοιχα οι εργάτες αυτοί δεν εξαφανίστηκαν, αντίθετα αυξήθηκαν, απλά «κρύβονται» σε χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα, και επειδή το σύστημα έχει φτάσει στα όρια του δεν βλέπουμε να υπάρχει το ανάλογο αποτέλεσμα με τα χρόνια της Β.Ε.

– Ο καπιταλισμός από τα σπάργανα του βασίστηκε στην εκμετάλλευση των πιο αδύναμων/καθυστερημένων λαών από τους πιο εξελιγμένους. Μην ξεχνάμε το τριγωνικό εμπόριο(Αφρική-Αμερική-Ευρώπη), το δουλεμπόριο, την εκμετάλλευση ή την εξόντωση των ιθαγενών λαών της Αμερικής και την κλοπή της γης τους. Η όποια εξέλιξη, που ήρθε, πνίγηκε στο αίμα τους, βαρύς ο φόρος θα μπορούσε να πει κανείς αν σκεφτεί μάλιστα ότι οι ινδιάνοι των Η.Π.Α σχεδόν εξαφανίστηκαν.

– Επίσης, και αυτό είναι ίσως το πιο βασικό, ο καπιταλισμός δεν έχει στο επίκεντρο του ούτε την εξέλιξη, ούτε την ευημερία των ανθρώπων, αυτό που τον ενδιαφέρει είναι το κέρδος. Έτσι μια φαρμακευτική δεν θα παράξει το τάδε σκεύασμα που θεραπεύει, λέμε τώρα, τον καρκίνο με μια εφαρμογή, αν πιστεύει ότι μπορεί να πουλάει ένα φάρμακο που ο ασθενής θα το παίρνει εφ όρου ζωής. Επίσης θα προτιμήσει να πετάξει φάρμακα, από το να τα δώσει δωρεάν διότι έτσι δεν της αποφέρουν κανένα κέρδος. Το ίδιο ισχύει και για τα σπίτια, για αυτό και παρατηρείται το φαινόμενο να είναι περισσότερα τα άδεια σπίτια από τις άστεγες οικογένειες.

– Όσον αφορά τον ανταγωνισμό τώρα, ο οποίος υποτίθεται ρίχνει τις τιμές και συμφέρει τους καταναλωτές και άλλα τέτοια όμορφα. Ο ανταγωνισμός λοιπόν των ανά τα χρόνια μεγάλων δυνάμεων, αυτό που κυρίως καταφέρνει είναι να πνίξει τους λαούς στο αίμα. Πόλεμοι, πόλεμοι, και κόντρα πόλεμοι, που βαφτίζονται πατριωτικοί και στέλνουν τόσο κόσμο στο θάνατο, για την πατρίδα και τη σημαία, ενώ στην πραγματικότητα από πίσω τους κρύβονται μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Εξετάστε την περίοδο των ανακαλύψεων και των εξερευνήσεων(που οδήγησε στην αποικιοκρατία), αργότερα τον Α΄ παγκόσμιο, τον Β’ παγκόσμιο, και σήμερα τον ρόλο του ΝΑΤΟ και του αμερικάνικου στρατού.

– Όμως ούτε όλες τις παραγωγικές δυνάμεις μπορεί να αξιοποιήσει ο καπιταλισμός, αυτό επειδή χρειάζεται την ανεργία ως ένα βαθμό(χωρίς αυτή πως θα εκβιάζει τους εργαζόμενους), αλλά και επειδή συχνά, πολλές δυνάμεις, σπαταλούνται στους ενδοκαπιταλιστικούς ανταγωνισμούς, από τους οποίους ποτέ δεν είχε τίποτα να κερδίσει η ανθρωπότητα. Κατασπατάληση δυνάμεων γίνεται και σε τομείς ουσιαστικά άχρηστους, που έχουν νόημα μόνο στα πλαίσια πάλι του ανταγωνισμού, όπως είναι το Marketing η διαφήμιση, η εξεζητημένη συσκευασία, κ.α.

– Τέλος, ακόμα και στις λεγόμενες «περιόδους ευημερίας» μήπως ο καπιταλισμός εξαλείφει τους άστεγους, τους φτωχούς; Εξαλείφει τους κακοπληρωμένους, τους απλήρωτους; Εξαλείφει τους αμόρφωτους; Εξαλείφει το φαινόμενο να υπάρχουν μορφωμένοι που αδυνατούν να εξελιχθούν στην επιστήμη τους επειδή δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας;

Δεν θα αναφερθώ ξεχωριστά καν σε ζητήματα ανισοκατανομής πλούτου και ανισομερούς παγκόσμιας ανάπτυξης, μιας και είναι αυταπόδεικτα, αντ΄αυτού θα προχωρήσω σε μια άλλου είδους αξιολόγηση του καπιταλισμού, ειδωμένου από μαρξιστική σκοπιά.

Πάμε για λίγο πίσω στα χρόνια της φεουδαρχίας.

Μπορεί κάποιοι να μην το έχετε σκεφθεί, όμως και στην φεουδαρχία υπήρχε εξέλιξη, αργή μεν σε σχέση με τα τωρινά δεδομένα, αλλά υπήρχε. Υπήρχε εξέλιξη στην τεχνολογία αλλά και σταδιακή εξέλιξη στους τρόπους παραγωγής, αργή και βασανιστική, μιας και ο μεσαιωνικός κόσμος δεν χαρακτηρίζεται για την κινητικότητα του. Μπορείτε να φανταστείτε τι έφερε τελικά αυτή η εξέλιξη; Μα τι άλλο, τον καπιταλισμό. Γιατί όταν τα μέσα και οι τεχνικές παραγωγής εξελίχθηκαν από ένα σημείο και πέρα, ήταν αναγκαίο να αλλάξουν ριζικά και επαναστατικά και οι σχέσεις παραγωγής(που είχαν όμως ήδη σε μεγάλο βαθμό μεταβληθεί), και για να γίνει αυτό έπρεπε να αλλάξει η τάξη που βρισκόταν στην εξουσία, δηλαδή η αριστοκρατία. Κάτι ήταν απολύτως λογικό η αριστοκρατία να αντισταθεί σε αυτό το νέο που απαιτούσε την ανατροπή της, μη θέλοντας να χάσει τον εξεζητημένο τρόπο ζωής με τα όποια κεκτημένα της(θέσεις στον κρατικό μηχανισμό, φοροαπαλλαγές, δικαίωμα είσπραξης φόρων κ.α). Όταν λοιπόν με επαναστάσεις του ενός ή του άλλου είδους η μπουρζουαζία ανέτρεψε τους αριστοκράτες, με αιχμή του δόρατος την Μ. Βρετανία(στην οποία οι αλλαγές έγιναν πιο ήπια) και ακολούθως την Γαλλία με πιο εκρηκτική στιγμή της πορείας αυτής την Γαλλική επανάσταση(ενώ τεράστιο ρόλο είχε παίξει και η ανακάλυψη της Αμερικής πρωτύτερα), απελευθερώθηκαν επαναστατικά και οι δυνάμεις παραγωγής…FF….FF….FF….FF….FF…… με αποτέλεσμα να φτάσουμε σταδιακά στο σήμερα.

Ο σημερινός καπιταλιστικός κόσμος είναι τεράστιος σε σχέση με τον κόσμο του μεσαίωνα, και ταυτόχρονα πολύ μικρότερος. Τεράστιος επειδή έχει πολλά περισσότερα πράγματα, και είναι κατά πολύ πολυπληθέστερος, αλλά και πολύ μικρότερος επειδή οι αποστάσεις έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί, ειδικά για εκείνους πού έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία και ακόμα περισσότερο για εκείνους που έχουν την οικονομική άνεση ή την επαγγελματική υποχρέωση να ταξιδεύουν.

Μπορεί όλα αυτά κανείς να τα εκλάβει ως θετικά στον καπιταλισμό, και είναι, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ το κόστος, στο οποίο κόστος αναφέρθηκα και παραπάνω. Γιατί ναι μεν ο πληθυσμός αυξήθηκε, αλλά αυξήθηκαν μαζί του και της γης οι πεινασμένοι, οι εξαθλιωμένοι. Γιατί μπορεί εγώ να έχω κινητό, αλλά αυτό το φτιάχνει ένας ινδός που δεν έχει καλά καλά να ταΐσει τα παιδιά του. Άρα μπορεί να επιτεύχθηκαν ένα σωρό αξιοθαύμαστα πράγματα αλλά ταυτόχρονα έχουμε και πολύ πιο μεγάλο άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών, πολύ πιο αιματηρούς πολέμους, πολλά καινούρια φαινόμενα όπως η αλόγιστη μόλυνση του περιβάλλοντος, οι ψυχοπάθειες που αυξάνονται στους ανθρώπους, η αύξηση της εγκληματικότητας, η αύξηση της χρήσης ουσιών κ.α. Και εκτός των άλλων δεν είναι μόνο ζητήματα ποσότητας αλλά και ποιότητας, γιατί στα πλαίσια του καπιταλισμού αυξήθηκε δραματικά και ο αριθμός για παράδειγμα των κοτόπουλων, αλλά στις σύγχρονες μονάδες τα κοτόπουλα «ζουν» σαν προϊόντα, ενώ παλιότερα τα κοτόπουλα ζούσαν μια πιο «ποιοτική» ζωή. Και όλα αυτά δεν τα λέω ως ζωόφιλος, τουλάχιστον όχι μόνο, αλλά και ως αλληγορία για το πως ζει ο σύγχρονος άνθρωπος στα πλαίσια αυτού του συστήματος, τι ποιότητα ζωής απολαμβάνει τελικά;

Τι λέμε εμείς λοιπόν οι κομμουνιστές;

Δεν μας αρέσουν αυτά

Υπάρχει και παρακάτω από τον καπιταλισμό όπως υπήρχε και παρακάτω από την φεουδαρχία

Αυτό βέβαια δεν θα το παραδεχθεί ποτέ η κυρίαρχη τάξη των καπιταλιστών όπως δεν το παραδέχθηκε ποτέ η κυρίαρχη τάξη κανενός συστήματος, και μάλλιστα θα κάνει ότι μπορεί για να το κρύψει, ο λόγος είναι ότι σε ένα διαφορετικό σύστημα δεν θα είναι πια αυτή κυρίαρχη τάξη. Μην περιμένετε λοιπόν από το σύστημα να σας διαφημίσει την ανατροπή του, άρα μην περιμένετε από το σύστημα να σας διαφημίσει τον κομμουνισμό, και την ευαίσθητη διαδικασία οικοδόμηση του που την αποκαλούμε σοσιαλισμό. Όπως περίπου έλεγε ο Μαρξ, αν η κυρίαρχη τάξη, που κατέχει την συντριπτική πλειοψηφία των μέσων προπαγάνδας, σταματήσει να είναι ικανή να αναπαράγει την ιδεολογία της ως κυρίαρχη ιδεολογία, τότε θα έρθει το τέλος της.[1] Άρα μέχρι να απογυμνωθεί ο καπιταλισμός στα μάτια του λαού, θα αυτοπλασάρεται με 100.000 τρόπους(στην τιβι, στα σχολεία, στις εφημερίδες, και φυσικά πολύς κόσμος, απονήρευτος ή πονηρεμένος, γίνεται μοιραία κήρυκας του έχοντας εκτεθεί από γεννησιμιού του στην προπαγάνδα ή επειδή έχει συμφέρον) ως το ιδανικότερο και τελειότερο σύστημα, απόλυτα συμβατό με τη φύση του ανθρώπου και άλλα τέτοια τραγικά.

Και λίγα πράγματα επιγραμματικά για τον κομμουνισμό(δυστυχώς δεν μπορώ να τα αναλύσω γιατί θέλει πολύ χώρο)

Το κομμουνιστικό σύστημα εξελίσσει/»απελευθερώνει» τις σχέσεις παραγωγής, ακολούθως τις τεχνικές και την τεχνολογία και κατ επέκταση αυξάνει την ποσότητα και βελτιώνει την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων.

Εξορθολογίζει την όλη παραγωγική διαδικασία με κέντρο ενδιαφέροντος των άνθρωπο και όχι τα κέρδη μιας ολιγαρχίας. Παράλληλα λαμβάνει υπόψη τις επόμενες γενιές και σέβεται το περιβάλλον.

Είναι πιο δίκαιο, καλλιεργεί τις καλύτερες πλευρές της ανθρώπινης φύσης, καταργεί τον «νόμο της ζούγκλας» που τόσο λατρεύει να επικαλείται ο καπιταλισμός, και στη θέση του βάζει την συνεργασία και την αλληλοβοήθεια ως δομικό κομμάτι της νέας κοινωνίας.[2]

Μοιράζει τους καρπούς της παραγωγής ισότιμα και έχει ως μπούσουλα το να «προσφέρει ο καθένας σύμφωνα με τις ικανότητες του και να αμείβεται σύμφωνα με τις ανάγκες του».

Σταματάω κάπου εδώ γνωρίζοντας ότι άνοιξα μεγάλη κουβέντα. Είναι πολλά ακόμα αυτά που θέλω να πω, ειδικά το τελευταίο μέρος περί κομμουνισμού το αδίκησα πολύ, όμως δεν θέλω το άρθρο να γίνει τεράστιο και κουραστικό. Περεταίρω διάλογος, καινούρια και πιο αναλυτικά στοιχεία μπορούν να προστεθούν στα σχόλια από αναγνώστες. Διορθώσεις πάνω στο κείμενο, συμπλήρωμα και διαφωνίες όχι απλά δεκτές αλλά τις επιδιώκω κιόλας, αρκεί να μην είναι ταλιμπανιές.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

[1] Αυτό θα γίνει όταν απονομιμοποιηθεί η ιδεολογία της, εξ αιτίας αντικειμενικών και υποκειμενικών παραγόντων, σε ένα «ικανό» κομμάτι του πληθυσμού φορέα της αλλαγής.

[2] Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στον καπιταλισμό θα επιτυγχανόταν οτιδήποτε χωρίς συνεργασία, απλά εκεί υπάρχει κάτω από το μαστίγιο της μισθωτής εργασίας για λογαριασμό της ιδιωτικής επιχείρησης.

Read Full Post »

Αθερίδης, μεγάλες αλήθειες απο εκεί που δεν το περιμένει κανείς!

Read Full Post »

Η φετιχοποίηση του μνημονίου

Λοιπόν, το συγκεκριμένο πρώτο μου άρθρο του σωτήριου έτους 2013, το γράφω για να φωτίσω μια πλευρά του μνημονίου(ων) που ίσως κάποιοι δεν την έχουν και τόσο ξεκάθαρη στο μυαλό τους(όχι εσείς συντρόφια:). Καταρχήν το μνημόνιο έχει μια ξεκάθαρα λειτουργική «φύση», αποτελεί το εγχειρίδιο χρήσης και ταυτόχρονα το δεσμευτικό συμβόλαιο που ανοίγει το δρόμο για το μεγάλο φαγοπότι που συντελείται στη χώρα μας. Φυσικά όπως και με κάθε εγχειρίδιο χρήσης, οι περισσότεροι δεν το διαβάζουν, και όταν λέω οι περισσότεροι βάζω και τον εαυτό μου μέσα, μιας και όντως φαντάζει κάπως βαρετό, σαν να διαβάζεις τον τηλεφωνικό κατάλογο ένα πράμα. Κάποιοι υπομονετικοί και ειδικοί επί των νομικών και των οικονομικών, το διάβασαν, το ανέλυσαν και μας έδωσαν μερικά key points αναφορικά με το τι μας περιμένει, την επίσημη δηλαδή εκδοχή του τι μας περιμένει. Η αλήθεια είναι, ότι ακόμα και αν κάποιος δεν έχει ακούσει ποτέ τη λέξη μνημόνιο, πράγμα δύσκολο ομολογουμένως, έχει νιώσει σίγουρα τις τρομαχτικές επιπτώσεις του.

Επειδή όπως είπαμε το μνημόνιο είναι το εγχειρίδιο χρήσης και το συμβόλαιο, ένα συμβόλαιο δεν μπορεί να θεωρηθεί αιτία τέλεσης μιας λειτουργίας, είναι εργαλείο που εξυπηρετεί την τέλεση ναι, όμως όχι απλά δεν αποτελεί αιτία αλλά ούτε καν αφορμή(εκτός και άμα είναι κανείς συμβολαιογράφος οπότε αλλάζει:). Το μνημόνιο δεν είναι τίποτα παραπάνω από το κερασάκι στην τούρτα, και επειδή το κερασάκι σε μια τούρτα μπαίνει πάντα στο τέλος, αυτό σημαίνει ότι η τούρτα κατασκευαζόταν εδώ και καιρό. Και δεν χρειάζεται να έχει κάποιος μαντικές ικανότητες για να το διαπιστώσει, απλά να κράταγε τα μάτια και τα αυτιά του ανοιχτά, άλλωστε ούτε ο καπιταλισμός ξεκίνησε το 2009, ούτε αυτή είναι η πρώτη του κυκλική κρίση.

Το μνημόνιο όμως, εκτός από τον ξεκάθαρο λειτουργικό του χαρακτήρα, έχει και έναν συμβολικό, η πιο σωστά έχει και έναν χαρακτήρα φετιχιστικό. Το μνημόνιο, για μεγάλο μέρος του κόσμου, είναι το πέπλο εκείνο που πέφτει πάνω από τις πραγματικές αιτίες και τις καλύπτει, ή πιο σωστά τις υποκαθιστά. Υπό αυτήν την έννοια από απλό κερασάκι στην τούρτα παίρνει το ρόλο της επικάλυψης, ενώ παράλληλα αποτελεί το πρόβλημα, αλλά και τη λύση, σαν εκείνες τις επιφάνειες που αλλάζουν χρώμα ανάλογα με την γωνία που θα τις κοιτάξεις.

Ποιός φταίει για τη μείωση των μισθών;

Το μνημόνιο, άντε και αυτοί που το ψηφίσανε…

Ποιά είναι η λύση για να βγούμε από την κρίση;

Μείωση θέσεων εργασίας στο δημόσιο, ανταγωνιστικότητα, επενδύσεις, τα γράφει το μνημόνιο.

Ναι αλλά γιατί μνημόνιο;

Επειδή ήσουνα σπάταλος και διεφθαρμένος και τεμπέλης, άντε και αυτοί που ψήφιζες ήταν και εκείνοι διεφθαρμένοι, άρα τώρα πρέπει να πληρώσετε τη νύφη, για αυτό και μνημόνιο!

Με λίγα λόγια το μνημόνιο είναι σαν μαγνήτης που μονοπωλεί το ενδιαφέρον και αποπροσανατολίζει από την πραγματικότητα, όλα συναντώνται εκεί και οι ερωταποκρίσεις δεν απομακρύνονται πολύ από το βαρυτικό του πεδίο. Το μνημόνιο είναι η προσωποποίηση του σατανά, αλλά μπορεί να παίξει στην ανάγκη και το ρόλο του καθαρτηρίου, και επιπλέον να γίνει πυγμαχικός σάκος πάνω στον οποίο θα εκτονωθεί και θα εξαντληθεί, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα και μέχρι έναν βαθμό, η λαϊκή οργή.

Να και μερικές καθημερινές χρήσεις(αυτό και η κόκα κόλα πάνε με όλα):

Μνημονιακός – Αντιμνημονιακός

Προ Μνημονίου εποχή – Μετά μνημονίου εποχή

Μνημόνιο 1-μεσοπρόθεσμο μνημόνιο, μνημόνιο 2, μνημόνιο 2,5 κλπ…

Αναπροσαρμογή του μνημονίου, αναθεώρηση του μνημονίου, εξορθολογισμός του μνημονίου, αντιμνημονιακή πολιτική, φιλομνημονιακή πολιτική…

Καταγγελία, διαπραγμάτευση, αναδιαπραγμάτευση, του μνημονίου

Το μνημόνιο ως αναγκαίο κακό

Μνημόνιο ή χρεοκοπία;

Μνημόνιο ή δραχμή;

Μνημονιακή αριστερά

Αντιμνημονιακή αριστερά(το αυτό και για την δεξιά)

Να συνεχίσω με την μνημονιολογία; Μπα βαρέθηκα…

Αυτός όμως ο συμβολικός ρόλος του μνημονίου, επειδή ακριβώς δεν προέκυψε στην τύχη, είναι ταυτόχρονα και λειτουργικός, και μάλιστα είναι ο πιο σημαντικός από τους λειτουργικούς του ρόλους. Διότι οι άλλοι δύο που ανέφερα παραπάνω, δηλαδή ως users manual και ως δεσμευτικό συμβόλαιο, δεν έχουν πραγματικά ουδεμία αξία πάνω σε έναν λαό που δεν αποδέχεται την υποδούλωση. Ο λαός μετατρέπει, αν θέλει, από την μια στιγμή στην άλλη το μνημόνιο σε χαρτοπόλεμο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα έρθει γρήγορα και εύκολα εκείνη η μεταβατική φάση. Προκειμένου να φτάσουμε ως εκεί, πρέπει ο λαός να δει πέρα από όλα τα δάχτυλα που του το υποδεικνύουν, είτε ως σωτηρία, είτε ως ταφόπλακα, νομιμοποιώντας πάντως με το ένα ή το άλλο ταχυδακτυλουργικό όλα όσα το μνημόνιο εκπροσωπεί, τα καπιταλιστικά συμφέροντα δηλαδή. Και για να μην δημιουργηθούν λανθασμένες εντυπώσεις, δεν υπονοώ πως το μνημόνιο είναι το μόνο πράγμα που συντελεί στον αποπροσανατολισμό του λαού, αν το πίστευα αυτό θα είχα πέσει και ο ίδιος στην παγίδα γιατί θα του έδινα μεγαλύτερη σημασία/αξία απ’ όση του αναλογεί, απλά περιορίστηκα σε αυτό για τις ανάγκες του άρθρου. Παρόλα αυτά η ουσία της επόμενης παραγράφου, την οποία την έβαλα τσόντα για να υπάρχει μια νότα αισιοδοξίας, είναι ας πούμε universal, με την έννοια μπορεί να βρει εφαρμογή ενάντια σε όλα τα επίπεδα αποπροσανατολιστικής προπαγάνδας του συστήματος.

Σαν αντίδοτο λοιπόν, ο λαός πρέπει να αρχίσει να ψάχνεται, να ψάχνετε αδιάκοπα με σημείο εκκίνησης τις ίδιες του τις εμπειρίες. Αρχικά θα είναι δύσκολο να ξεφύγει από όσα το σύστημα υποσυνείδητα του έχει καλλιεργήσει ακόμα και αν έχει όλη την καλή διάθεση, πρέπει να κοπιάσει, να συζητήσει, να διαβάσει, να ενημερωθεί. Πολύτιμος βοηθός σε αυτή του την πορεία προς την αφύπνιση, ακόμα και αν έχει σοβαρές διαφωνίες, ακόμα και αν σε πρώτη φάση δεν θέλει καν να συμπορευθεί μαζί του, μπορεί και πρέπει να είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος. Αν όχι για κάποιο άλλο λόγο, σίγουρα επειδή είχε εδώ και δεκαετίες, με γνωστικό του εργαλείο τον Μαρξισμό – Λενινισμό, εκτιμήσει ότι δεν θα αργούσαμε να φτάσουμε σε αυτήν την φαινομενικά αδιέξοδη κατάσταση. Αλλά και επειδή με τις περιορισμένες του δυνάμεις, και σίγουρα όχι χωρίς αδυναμίες, βρισκόταν σε αδιάκοπο αγώνα για να οργανώσει τη λαϊκή αντίσταση με στόχο πάντα την τελική νίκη.

Λαγωνικάκης Φραγκίσκος(Poexania)

Read Full Post »